Przedwstępna umowa o pracę: zobowiązania stron

Przeczytaj także: Przedwstępna umowa o pracę: co warto wiedzieć?

Pytanie: Do czego zobowiązuje strony zawarta pracownicza umowa przedwstępna?

Odpowiedź: Przedwstępna umowa o pracę zobowiązuje strony do zawarcia w przyszłości umowy o pracę, na warunkach określonych w umowie przedwstępnej. W przypadku nie dotrzymania postanowień umowy przedwstępnej strony mogą domagać się stosownego odszkodowania, a pracownik może ubiegać się przed sądem także o zawarcie umowy o pracę.

1. Dopuszczalne jest zawarcie przedwstępnej umowy o pracę

Umowa przedwstępna o pracę nie została uregulowana w przepisach Kodeksu pracy. Jednakże w zakresie nieuregulowanym w tym Kodeksie stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy. Instytucja umowy przedwstępnej wynika właśnie z przepisów Kodeksu cywilnego. Dopuszczalne jest zawieranie przedwstępnych umów o pracę zwłaszcza w sytuacjach, gdy pracownik planuje zamianę zatrudnienia i chce mieć pewność zatrudnienia w nowej firmie, po złożeniu wypowiedzenia w poprzedniej. Zawarciem umowy przedwstępnej może być również zainteresowany sam pracodawca, któremu zależy na zatrudnieniu w nieodległej przyszłości pracownika o rzadkich kwalifikacjach czy specjalności. Sąd Najwyższy w swoich orzeczeniach potwierdził dopuszczalność zawierania umów przedwstępnych o pracę.

Zdaniem SN: Można zawierać przedwstępne umowy o pracę

Problem umów przedwstępnych nie został unormowany bezpośrednio w przepisach Kodeksu pracy. Nie oznacza to, że takie umowy w stosunkach pracy są niedopuszczalne. Nie ma żadnych przeszkód prawnych, by strony w umowie przedwstępnej zobowiązały się do zawarcia oznaczonej umowy o pracę. Podstawę prawną do zawarcia umowy przedwstępnej stanowi art. 389 Kodeksu cywilnego, który - z mocy art. 300 Kodeksu pracy - ma odpowiednie zastosowanie do stosunków pracy. Na podstawie powołanego przepisu umowa przedwstępna powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej oraz termin, w ciągu którego ma być zawarta.
(Wyrok Sądu Najwyższego z 15 marca 1977 r., I PRN 22/77, Monitor Prawniczy - Zestawienie Tez 2000/11 str. 725).

2. Umowa przedwstępna powinna określać podstawowe warunki umowy o pracę

W umowie przedwstępnej o pracę obie strony zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy, tj. umowy o pracę i określają jej istotne postanowienia (umowa przyrzeczona). Istotne postanowienia umowy o pracę zostały wskazane natomiast w Kodeksie pracy. Konieczne jest zatem określenie w umowie przedwstępnej o pracę:

• stron umowy, czyli przyszłego pracodawcy i pracownika,
• rodzaju umowy - czy będzie to umowa o pracę np. na czas określony, czy nieokreślony,
• rodzaju pracy, którą będzie wykonywał pracownik,
• miejsce świadczenia pracy,
• wynagrodzenie,
• wymiar czasu pracy i
• termin rozpoczęcia pracy.

3. Strony powinny wskazać termin zawarcia umowy o pracę

Strony zawierając umowę przedwstępną powinny określić w niej termin zawarcia umowy o pracę. Można ten termin określić datą, np. 31 lipca 2010 r. albo zdarzeniem, np. ustanie stosunku pracy u poprzedniego pracodawcy. Jeżeli termin, w ciągu którego ma być zawarta umowa o pracę, nie został oznaczony, powinna ona być zawarta w terminie, który w inny sposób zostanie wyznaczony przez strony. Jeżeli każda ze stron wyznaczyła inny termin, strony wiąże termin wyznaczony przez stronę, która wcześniej złożyła drugiej stronie stosowne oświadczenie. Jeżeli w ciągu roku od dnia zawarcia umowy przedwstępnej w ogóle nie został wyznaczony termin do zawarcia umowy pracę, nie można żądać jej zawarcia.