Inspektor pracy zastąpi pracownika

Przeczytaj także: Pozew do sądu o ustalenie stosunku pracy

Przypomnijmy, nazwanie umowy „umową zlecenia” z całą pewnością nie stanowi wystarczającej przesłanki dla uznania, że strony nie są połączone umową o pracę.

Świadczy o tym zarówno Kodeks pracy (art. 22 § 1¹), jak i aktualne orzecznictwo (por. np. wyrok SN z 7 kwietnia 1999 r., I PKN 642/98, OSNAPiUS 2000, Nr 11, poz. 417), w którym podkreśla się, że nazwa umowy pozostaje bez znaczenia, jeżeli nawiązany przez strony stosunek prawny ma cechy wymienione w art. 22 § 1 K.p. Z przepisu tego wynika natomiast, że wraz z nawiązaniem stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju:

• na rzecz pracodawcy,
• pod kierownictwem pracodawcy,
• w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę.

Zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy jest niedopuszczalne.

Zatrudniony, który uważa, że stosunek cywilnoprawny łączący go z pracodawcą (np. umowa zlecenie, umowa o dzieło) spełnia wymogi, o których mowa w art. 22 § 1 K.p., ma prawo wystąpić do sądu pracy z powództwem o ustalenie stosunku pracy. Jeżeli z jakichś względów nie chce robić tego sam, to może skorzystać z pomocy inspektora pracy, tak, jak zamierzał uczynić wzmiankowany we wstępie pracownik.

Uprawnienie do wytaczania powództw o ustalenie istnienia stosunku pracy przysługuje inspektorowi PIP na podstawie art. 63¹ K.p.c.
Przepis ten zezwala również, aby inspektor wstępował, za zgodą powoda, do postępowania w tych sprawach w każdym jego stadium, tj. od momentu wytoczenia powództwa przez pracownika poszukującego ochrony prawnej aż do chwili uprawomocnienia się orzeczenia kończącego to postępowanie.

Warto tutaj zaznaczyć, że podjęcie przez inspektora pracy czynności w postępowaniu o ustalenie stosunku pracy, nie w każdym przypadku skutkuje wydaniem korzystnego dla pracownika orzeczenia już w I instancji. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby trafność orzeczenia była weryfikowana przed sądem wyższej instancji.