Współpraca handlowa ze spółką jawną

Przeczytaj także: Nieuzasadnione powództwo actio pro socio

Kwestia ta jest tym bardziej istotna, że w ostatnim czasie spółki jawne powoływane są nie tylko przez osoby fizyczne, ale także przez spółki kapitałowe, w celu realizacji przedsięwzięć na stosunkowo dużą skalę.

Przy reprezentacji spółki jawnej napotyka się na komplikacje większe nawet niż przypadku reprezentacji spółek kapitałowych. Źródłem częstych nieporozumień jest art. 29 Kodeksu spółek handlowych stanowiący, iż każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę jawną oraz, że prawa tego nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich. Mogłoby się więc wydawać, że w imieniu spółki jawnej umowę może podpisać każdy wspólnik, niezależnie od tego, jakie reguły reprezentacji ustalą wspólnicy. Tymczasem okazuje się, że w przypadku ustalenia odmiennych zasad reprezentacji (np. ustalenie reprezentacji łącznej w sprawach powyżej określonej kwoty) i wpisania tych zasad do KRS, będą one skuteczne w stosunku do kontrahentów spółki.

Ważnym czynnikiem odróżniającym spółkę jawną od spółek kapitałowych jest stosunkowo łatwa możliwość skierowania roszczeń przeciwko wspólnikom takiej spółki. Co prawda jest to odpowiedzialność subsydiarna – tj. egzekucja z majątku wspólnika może być prowadzona dopiero w sytuacji, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna (art. 31 ksh) - jednak w sposób ewidentny fakt ten może wpływać na bezpieczeństwo transakcji.

Jeśli spółka jawna stanie się niewypłacalna, a nawet zostanie ogłoszona jej upadłość, istnieje możliwość żądania zaspokojenia roszczeń przez wspólników tej spółki. Nie trzeba w tym celu prowadzić kolejnego procesu – wystarczy szybka i prosta procedura nadania klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikowi (art. 778¹ kpc), możliwa nawet w przypadku, gdy spółka zostanie już wykreślona z KRS (np. po przeprowadzeniu likwidacji).