Zakaz konkurencji: konsekwencje naruszenia

Przeczytaj także: Zakaz konkurencji: odszkodowanie to nie wynagrodzenie

Zakaz konkurencji w czasie zatrudnienia

Wypowiedzenie umowy o pracę

Złamanie zakazu konkurencji obejmującego okres zatrudnienia rzeczywiście może spowodować, że pracownik będzie zmuszony poszukać sobie nowej pracy. SN nie pozostawia tu żadnych wątpliwości - w jego opinii (por. wyrok z 18 czerwca 2007 r., II PK 338/06, OSNP 2008, Nr 15–16/, poz. 219), naruszenie przez pracownika umowy o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy poprzez podjęcie działalności konkurencyjnej stanowi wystarczającą przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę (art. 45 § 1 K.p.).

Z powyższym stanowiskiem trudno jest dyskutować - podjęcie działalności konkurencyjnej wbrew zakazowi (np. otworzenie działalności gospodarczej o identycznym profilu jak pracodawca i przejęcie części jego klienteli) niewątpliwie godzi w interes zakładu pracy. Co więcej, stanowi naruszenie obowiązku dbałości o dobro pracodawcy (por. art. 100 § 2 pkt 4). Dlatego też trudno jest oczekiwać od poszkodowanego szefa, aby ciągle zatrudniał pracownika, którego lojalność pozostawia wiele do życzenia.

Zwolnienie dyscyplinarne

Niekiedy podjęcie działań konkurencyjnych może okazać się jeszcze bardziej dotkliwe w skutkach. Jeżeli bowiem naruszenie zakazu konkurencji zostanie uznane za ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych, to pracodawca ma pełne prawo pożegnać się z podwładnym w trybie art. 52 § 1 pkt 1 K.p., czyli ze skutkiem natychmiastowym.

Aby jednak tak się stało, konieczne jest wykazanie, że konkurencyjne poczynania podwładnego nacechowane były umyślnością lub wyjątkowym niedbalstwem. Potwierdza to SN (por. wyrok z 21 lipca 1999 r., I PKN 169/99, OSNAPiUS 2000, Nr 20, poz. 746), którego zdaniem ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych ma miejsce wówczas, gdy w związku z zachowaniem (działaniem lub zaniechaniem) pracownika naruszającym podstawowe obowiązki można mu przypisać winę umyślną lub rażące niedbalstwo.

Wobec powyższego, zasadne jest uznać, że zwolnienia dyscyplinarnego może spodziewać się np. pracownik, który naruszając obowiązujący go zakaz konkurencji, zaniedbuje w sposób ciężki swoje obowiązki względem pracodawcy. Trzeba jednak podkreślić, że w każdym przypadku jest wskazane, aby decyzja o natychmiastowym rozwiązaniu umowy o pracę z winy pracownika była dogłębnie przemyślana. SN niejednokrotnie już bowiem podkreślał (por. np. wyrok z 21 września 2005 r., Monitor Prawa Pracy - wkł. 2005, Nr 12, s.16), że jest to nadzwyczajny sposób zakończenia stosunku pracy, który powinien być stosowany przez pracodawcę wyjątkowo i z ostrożnością.