Potrącenia z wynagrodzenia za pracę: najpierw alimenty

Przeczytaj także: Dobrowolne potrącenia z wynagrodzenia

Przypomnijmy, wszelkie potrącenia i odliczenia z pracowniczej pensji mogą być dokonywane tylko i wyłącznie w przypadkach uregulowanych ustawowo. W szczególności, zakład pracy może potrącać bez zgody pracownika tylko ściśle określone należności, które zostały wyczerpująco wymienione w art. 87 § 1 K.p. i następnych. (por. wyrok SN z 11 czerwca1980 r., I PR 43/80, OSNCP 1980, Nr 12, poz. 248).

Zgodnie natomiast z art. 87 § 1 K.p., z wynagrodzenia za pracę- po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych- pracodawca ma prawo potrącić tylko następujące należności:

• sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,
• sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie innych świadczeń niż alimentacyjne,
• zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi,
• kary pieniężne nałożone na pracownika na podstawie art. 108 K.p..

Co niezwykle istotne, potrąceń przewidzianych w art. 87 § 1 K.p. dokonuje się w kolejności, która została przedstawiona powyżej. W praktyce oznacza to, że pracodawca ma prawo potrącić należność niższej kolejności dopiero wówczas, gdy została potrącona należność wyższej kolejności a pozostała kwota zezwala na dalsze uszczuplanie pracowniczego wynagrodzenia.

Zdecydowane pierwszeństwo wśród potrąceń, których można dokonać bez zgody zainteresowanego, należy się zatem należnościom wynikającym z konieczności zaspokojenia świadczeń alimentacyjnych. Na drugi ogień idą inne należności stwierdzone tytułem wykonawczym. Za tytuł wykonawczy uważa się w szczególności prawomocne orzeczenie sądu (wyrok, nakaz zapłaty, postanowienie), które opatrzone zostało klauzulą wykonalności oraz odpowiednie decyzje organów administracyjnych.

W przypadku, o którym mowa we wstępie, wynagrodzenie pracownika w pierwszej kolejności powinno zostać pomniejszone o sumę należności wynikających z zadłużenia w alimentach, czyli o 2100 zł. Należy przy tym pamiętać o granicach dopuszczalnych potrąceń wprowadzonych przez ustawodawcę- w myśl art. 87 § 3 pkt 1 K.p., egzekucja świadczeń alimentacyjnych pozwala na zajęcie 3/5 pracowniczego wynagrodzenia.