Jak powinna być oznakowana żywność?

Przeczytaj także: Czy żywność ekologiczna różni się od zwykłej?

Light

Ponieważ nie ma prawnej definicji słowa „light” („lekki”), producenci często używają go sugerując, że dany produkt spożywczy zawiera mniej tłuszczu lub cukru (mniej kalorii) niż odpowiedniki standardowe. Nie istnieją reguły określające o ile mniej tłuszczu, cukru, czyli o ile mniej kalorii ma zawierać produkt “light”, zwyczajowo za produkt „light” uważa się taki, który zawiera o 30% mniej kalorii niż tzw. produkt standardowy. Aby sprawdzić czy deklaracja ma pokrycie w rzeczywistości, należy zapoznać się z tabelą wartości odżywczej produktu w przeliczeniu na 100 g. Może się okazać, że między wersją „lekką” a standardową jest niewielka różnica lub wersja „light” produktu jednej firmy zawiera tyle samo tłuszczu, co wersja pełnotłusta innego producenta. Jedynie w odniesieniu do tłuszczów przeznaczonych do smarowania istnieją Wspólnotowe przepisy, mówiące, że terminem „light” („lekki”) bądź „niskotłuszczowy” można je oznaczać, jeśli zawierają nie więcej niż 41% tłuszczu.

Zawartość laktozy

Laktoza jest cukrem naturalnie występującym w mleku. Niektórzy ludzie nie trawią laktozy w sposób właściwy, co objawia się bólami brzucha i rozwolnieniem. Ilość laktozy, jaką jest w stanie przyswoić osoba z nietolerancją laktozy jest bardzo indywidualna, jednakże większość osób z tą niewydolnością toleruje żywność o jej małej zawartości.

Obecnie na rynku jest wiele produktów przeznaczonych dla osób z nietolerancją laktozy, np. zamiast mleka mogą oni spożywać jogurt. Istnieją także mleka pełne, z których laktoza została usunięta (oznaczenie „nie zawiera laktozy”), a oprócz tego występują także napoje z owsa, soi oraz jogurty na bazie soi, które również bywają oznaczone jako „nie zawierające laktozy”. Jest to przykład deklaracji wprowadzającej konsumentów w błąd, gdyż zarówno soja jak i owies, w naturalny sposób nie zawierają laktozy.

Nie ma jednak przepisów regulujących, o ile mniej laktozy powinno zawierać mleko o jej zredukowanej zawartości. Potocznie, za mleko „bezlaktozowe” uważa się mleko o zawartości mniejszej niż 0,5% laktozy, a za mleko o obniżonej zawartości laktozy takie, w którym zawartość laktozy obniżona jest o 50% (oznaczenie „zredukowana zawartość laktozy”). Dlatego, aby sprawdzić, czy żywność o zredukowanej zawartości laktozy dostosowana jest do potrzeb danego konsumenta, należy zapoznać się uważnie z etykietą.

Zawiera kwasy tłuszczowe wielonienasycone lub jednonienasycone

Udowodniono, że kwasy te obniżają poziom cholesterolu we krwi, a co z tym związane, pomagają obniżyć ryzyko wystąpienia chorób serca. Dlatego lepiej jest spożywać żywność bogatą w kwasy tłuszczowe jednonienasycone (oliwę z oliwek, olej rzepakowy) i wielonienasycone (olej słonecznikowy i sojowy), niż żywność zawierającą kwasy tłuszczowe nasycone (tłuszcze zwierzęce).

Olej rzepakowy, tak samo jak oliwa z oliwek, zawiera w większości tłuszcz jednonienasycony, jest on dobrym i tańszym odpowiednikiem oliwy z oliwek. Olej słonecznikowy, sojowy i kukurydziany zawierają głównie tłuszcze wielonienasycone i również stanowią dobry wybór. Oczywiście to nie znaczy, że oleje należy spożywać w dużych ilościach, zwłaszcza jeśli są poddawane obróbce termicznej (np. używane do smażenia, pieczenia, duszenia).

Bez konserwantów, bez barwników, bez sztucznych dodatków

Niekiedy producenci umieszczają na opakowaniach produktów spożywczych napisy „bez konserwantów”, „bez barwników”, „bez sztucznych dodatków”. Podawanie tego typu oświadczeń, zwłaszcza dla produktów, których zgodnie z prawem nie można na przykład konserwować (mleko, produkty dla dzieci, przetwory owocowe i warzywne w puszkach i słoikach), jest sugerowaniem, że ten właśnie produkt posiada szczególne właściwości, podczas gdy właściwości takie mają wszystkie produkty tego rodzaju. Jest to niezgodne z prawem wprowadzanie konsumenta w błąd.

Przepisy prawa żywnościowego w Polsce nie dopuszczają żadnych sztucznych dodatków do żywności.