Tajemnica wynagrodzenia a związki zawodowe

Przeczytaj także: Na co wpłynie wyższe wynagrodzenie minimalne w 2010 r.?

Związki zawodowe rzeczywiście są uprawnione do sprawowania kontroli nad przestrzeganiem prawa pracy. Zezwala na to art. 23 ust. 1 ustawy z 23 maja 1991 o związkach zawodowych (Dz. U. Nr 55, poz. 234 ze zm.). Przepis ten nadaje im nie tylko prawo do kontrolowania szefa w zakresie, o którym mowa powyżej, ale również uprawnienia do uczestnictwa w nadzorze nad respektowaniem przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

Podobne uprawnienia związków statuuje art. 8 ustawy, zgodnie z którym na zasadach przewidzianych w niniejszej ustawie oraz w ustawach odrębnych mają one prawo do kontroli przestrzegania przepisów dotyczących interesów i to nie tylko pracowników, ale także emerytów, rencistów, bezrobotnych i ich rodzin.

Ponadto z art. 26 pkt 3 ustawy wynika, że sprawowanie kontroli nad przestrzeganiem w zakładzie pracy przepisów prawa pracy, a w szczególności przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, należy do zakresu działania zakładowej organizacji związkowej.

Działania kontrolne podejmowane przez związki zawodowe mogą polegać m.in. na weryfikacji , czy w firmie przestrzegane są przepisy dotyczące czasu pracy, norm pracy lub uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem. Nic nie stoi również na przeszkodzie, aby pod lupę wzięto też kwestie związane z wynagrodzeniami. Zastanówmy się jednak, jak daleko mogą posunąć się tutaj związkowcy? Czy dopuszczalne jest, aby uzyskali informacje na temat wysokości wynagrodzeń otrzymywanych przez poszczególnych pracowników?

Niezwykle istotne znaczenie dla poruszanego tu zagadnienia ma uchwała poszerzonego składu SN z 16 lipca 1993 r. (I PZP 28/93, OSNCP 1994, Nr 1, poz. 2) podjęta w odpowiedzi na pytania prawne zgłoszone przez Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”, w której stwierdzono m.in., że zawarte w art. 8, 23 ust. 1 i art. 26 pkt 3 ustawy uprawnienie do kontrolowania przez związki zawodowe przestrzegania prawa pracy oznacza także przyznanie im prawa do kontrolowania wysokości wynagrodzeń pracowników. Jednocześnie jednak SN podkreślił, że wspomniane przepisy nie uprawniają związków do żądania od pracodawcy informacji o wysokości wynagrodzenia pracownika bez jego zgody.

W uzasadnieniu do powołanej uchwały SN wytłumaczył, że informacja o wysokości wynagrodzenia konkretnego, indywidualnie określonego pracownika nie jest narzędziem niezbędnym do prowadzenia działalności związkowej (por. art. 28 ustawy) ani w zakresie ochrony interesów grupowych, ani też indywidualnych.