Umowa o dzieło - kiedy stosować?

Przeczytaj także: Koszt zatrudnienia pracownika na etat vs współpraca z freelancerem

Umowę o dzieło można zastosować, gdy możliwe jest oznaczenie konkretnego rezultatu, jaki zostanie osiągnięty w wyniku działań przyjmującego zlecenie. Natomiast zasadność zawarcia umowy o dzieło może zostać podważona, gdy wykazuje ona w istocie cechy innych umów, np. umowy o pracę czy umowy zlecenia.

Umowa o dzieło, czyli umowa rezultatu

W ramach umowy o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania określonego dzieła a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Umowa o dzieło to umowa rezultatu, a nie działania. Nie wszystkie czynności mogą więc stać się przedmiotem umowy o dzieło. Umowę o dzieło można podpisywać na takie rodzaje zadań, w przypadku których możliwe jest ustalenie, jaki będzie ich konkretny, finalny efekt.

Przykład: Przedmiotem umowy o dzieło może być:

• wykonanie projektu architektonicznego,
• napisanie książki,
• przygotowanie i wygłoszenie odczytu,
• namalowanie obrazu,
• przetłumaczenie określonego tekstu,
• wykonanie określonego mebla,
• opracowanie logo firmy,
• sporządzenie folderu reklamującego produkt itd.

Inaczej w umowie o dzieło, inaczej w umowie zlecenia

Od umowy o dzieło istotnie różni się umowa zlecenia, w przypadku której zleceniobiorca zobowiązuje się do starannego wykonywania konkretnych czynności, ale już niekoniecznie do osiągnięcia określonego rezultatu.

Przykład 1: Przedmiotem umowy o dzieło może być na przykład sporządzenie rocznego bilansu księgowego, gdyż pojawia się tutaj konkretny rezultat. Natomiast nie będzie działaniem prawidłowym podpisanie umowy o dzieło na prowadzenie pełnej księgowości spółki w 2010 roku. Na tego typu działalność należy podpisać albo umowę zlecenia albo też umowę o pracę.

Przykład 2: Czynność typu akwizycja nie może być objęta umową o dzieło. W tym przypadku właściwe będzie podpisanie umowy zlecenia lub umowy o pracę - natomiast sporządzenie opinii prawnej może być przedmiotem umowy o dzieło.

Zbadaj, czy aby nie powstała umowa o pracę!

Decydując się na zastosowanie umowy o dzieło należy zawsze zbadać, czy aby w istocie pomiędzy stronami nie powstał stosunek pracy. Grozi to bowiem po pierwsze grzywną ze strony inspektora pracy lub sądu, a po drugie przegraniem sprawy sądowej o ustalenie istnienia stosunku pracy.

Aby ocenić, czy w danym przypadku doszło do powstania stosunku pracy trzeba znać definicję stosunku pracy. Zgodnie z Kodeksem pracy, przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem.

Przykład: Spółka zawarła z jedną osobą umowę o dzieło na wykonanie zadania z zakresu ochrony mienia. Te same czynności wykonywały w firmie inne osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę w charakterze pracownika ochrony. Umowa o dzieło została zakwestionowana przez inspektora pracy, z uwagi na fakt, że w istocie powstały stosunek prawny nosił cechy stosunku pracy. W szczególności, zatrudniona osoba świadczyła pracę w wyznaczonym miejscu (siedziba pracodawcy) i czasie (zgodnie z grafikiem służb) oraz posiadała przełożonego, który wydawał jej na bieżąco polecenia.

Podstawa prawna:

• art. 22 § 1 Kodeksu pracy,
• art. 627 Kodeksu cywilnego

www.KadryOnline.pl - Serwis specjalistów ds. personalnych. Praktyczne wskazówki dotyczące prawa pracy, najświeższe interpretacje przepisów, informacje o zmianach prawnych, bezpłatne biuletyny e-mailowe.