Wypowiedzenie umowy terminowej bez pisemnej klauzuli?

Przeczytaj także: Umowa terminowa: wypowiedzenie nawet po tygodniu?

Przypomnijmy, stosownie do art. 33 K.p., przy zawieraniu umowy o pracę na czas określony, dłuższy niż 6 miesięcy, strony mogą przewidzieć dopuszczalność wcześniejszego rozwiązania tej umowy za dwutygodniowym wypowiedzeniem. Wszystko zależy zatem od woli stron zawierających umowę. Jeżeli do wypowiedzenia umowy terminowej dochodzi w sytuacji, gdy takiej możliwości nie zastrzeżono, to przyjmuje się, że jest ono nieważne, umowa trwa nadal, a pracownikowi przysługuje wynagrodzenie wynikające z art. 81 K.p.

Co jednak w sytuacji, gdy umowa terminowa nie zawiera stosownej klauzuli dopuszczającej wcześniejsze wypowiedzenie, a możliwość ta wynika jedynie z odrębnych postanowień ustalonych przez pracodawcę i pracownika?

Istotne znaczenie ma tu wyrok SN z 4 lipca 2001 r. (I PKN 527/00, OSNP 2003, z. 10, poz. 249), w którym to skład orzekający przypomniał, iż przepisy Kodeksu pracy nie uzależniają ważności umowy o pracę od zachowania formy pisemnej. Umowa zostaje zawarta wówczas, gdy strony złożą zgodne oświadczenia woli co do jej treści (por. art. 11 K.p.). Oświadczenie to może być wyraźne i ujęte w formie pisemnej, ale może też zostać złożone w sposób dorozumiany, czyli przez każde zachowanie się strony, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny (por. art. 60 K.c. w związku z art. 300 K.p.).

Jeśli chodzi natomiast o klauzulę dopuszczającą możliwość wcześniejszego rozwiązania umowy terminowej, to sytuacja wygląda tu analogicznie.
W powołanym powyżej orzeczeniu SN przyznał bowiem, że zastrzeżenie dopuszczalności rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem umowy o pracę zawartej na czas określony dłuższy niż sześć miesięcy może być dokonane przez każde zachowanie się stron, przez które ich wola ujawnia się w sposób dostateczny. Innymi słowy, ważność zachowują nawet takie uzgodnienia stron, które nie przyjęły formy pisemnej.

Przy okazji poruszanego tu zagadnienia warto przypomnieć, że w myśl art. 61 § 1 K.c., oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Ponadto należy pamiętać, że zgodnie z art. 65 § 1 K.c., oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których zostało złożone, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. W opinii SN, celem wykładni oświadczenia woli jest ustalenie jego właściwej treści, co jednocześnie oznacza, że wymaga ono tłumaczenia tylko wtedy, gdy brak mu jasności.

Jeżeli natomiast oświadczenie woli- zarówno to, które wyrażone było w sposób wyraźny i bezpośredni, jak i to, które wyrażono w sposób dorozumiany- nie pozostawia żadnych wątpliwości, to jego interpretacja staje się bezprzedmiotowa.