Bezprawne wypowiedzenie i zwolnienie: zbieg roszczeń

Przeczytaj także: Procedury firmowe a wypowiedzenie umowy o pracę

Problem zbiegu roszczeń odszkodowawczych wynikających z powyżej wspomnianych przepisów niejednokrotnie był już przedmiotem rozważań SN. I tak np., w wyroku z 24 lipca 2001 r. (I PKN 568/00, OSNAPiUS 2003, Nr 12, poz. 294) wskazano, iż w razie wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o pracę z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu umów, a następnie niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia w okresie wypowiedzenia, pracownikowi przysługuje odszkodowanie z art. 47¹ K.p. albo też art. 60 KP. Wybór podstawy roszczenia SN pozostawił uznaniu pracownika.

Analogiczne stanowisko SN zajął w wyroku z 28 czerwca 2005 r. (III PK 44/05, OSNP 2006 nr 9-10, poz. 147), w którego uzasadnieniu podkreślono m.in. wadliwość stwierdzenia, że w przypadku naruszającego prawo rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia w okresie wypowiedzenia dokonanego z naruszeniem przepisów, pracownikowi przysługuje odszkodowanie zarówno przewidziane w art. 45 K.p. jak i w art. 60 K.p. Zasądzenie ,,podwójnego" odszkodowania powodowałoby w opinii SN dwukrotną rekompensatę tej samej szkody.

A zatem, pracownik, o którym mowa we wstępie, nie powinien spodziewać się wypłaty podwójnego odszkodowania. Sądy negują bowiem możliwość kumulowania odszkodowań z tytułu wadliwego wypowiedzenia umowy o pracę (art. 45 § 1 K.p. w zw. z art. 47¹ K.p.) oraz bezprawnego rozwiązania umowy ze skutkiem natychmiastowym (art. 60 K.p.). W powołanych powyżej wyrokach wyraźnie podkreślono, iż pracownik może wybrać tylko jeden rodzaj rekompensaty.

Na zakończenie warto przytoczyć nieco świeższy wyrok z 8 maja 2007 r. (II PK 277/06, OSNP 2008, Nr 7-8, poz. 103). SN zasadniczo podzielił w nim poglądy wyrażone w przedstawionych wyżej orzeczeniach, przy czym podkreślił również, że wykładnia systemowa i funkcjonalna prowadzą w do wniosku, że art. 60 K.p. obejmuje tylko sytuacje, w których w okresie niewadliwego wypowiedzenia umowy o pracę pracodawca rozwiązał stosunek pracy ze skutkiem natychmiastowym z naruszeniem przepisów w tym zakresie.

Zdaniem SN, wadliwość obu tych zdarzeń prawnych powoduje, że pracownik może skorzystać z uprawnień, które przewidziane są w razie niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę. Najnowsze orzecznictwo nie pozostawia zatem pracownikowi możliwości wyboru między odszkodowaniami, ale potwierdza jego uprawnienia do rekompensaty wynikającej z art. 45 § 1 K.p. w zw. z art. 47¹ K.p.