Dofinansowanie kształcenia pracowników a przejęcie firmy

Przeczytaj także: Podnoszenie kwalifikacji niezgodne z Konstytucją

Przypomnijmy, pracodawca, który przejmuje zakład pracy, staje się z mocy prawa stroną stosunku pracy łączącego poprzedniego szefa z jego personelem. Nie ma zatem konieczności, aby z przejętymi pracownikami zawierane były nowe umowy o pracę (por. wyrok SN z 28 września 1990 r., I PR 251/90, OSN 1992, Nr 5, poz. 78). Czy przeniesieniu na przejemcę ulega również umowa o dofinansowaniu kształcenia zawodowego? Tak, o ile tylko ma ona charakter pracowniczy.

Zgodnie z opinią SN przedstawioną w wyroku z 20 kwietnia 2006 r. (I UK 260/05, Monitor Prawa Pracy 2006, Nr 7, poz. 386), umowa o dofinansowanie dokształcania zawodowego, zawarta w oparciu o § 6 ust. 1 rozporządzenia MEN oraz MPiPS z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz .U. Nr 103, poz. 472 ze zm.) jest czynnością prawną uzupełniającą treść stosunku pracy jedynie wówczas, gdy z jej postanowień wynika nałożenie na pracownika obowiązku podnoszenia kwalifikacji zawodowych.

A zatem, kluczowe dla zakwalifikowania omawianej tu umowy jako mającej charakter pracowniczy są dwie sprawy. Po pierwsze, skierowanie na szkolenie przez pracodawcę. Po drugie, wynikający z umowy obowiązek zatrudnionego w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Jeżeli obie te przesłanki zostają spełnione, to w razie przejęcia firmy umowa o dofinansowanie dokształcania zawodowego będzie nadal obowiązywać.

Jeżeli natomiast w umowie brak jest zapisów świadczących, że na pracownika nałożono obowiązek podniesienia kwalifikacji zawodowych, to nie można mówić, że na skutek jej zawarcia nastąpiło uzupełnienie wzajemnych uprawnień i zobowiązań stron stosunku pracy zawartych w umowie o pracę o ten obowiązek. W takiej sytuacji nie wynika on bowiem ani z treści umowy o pracę, ani też z jakiegokolwiek przepisu prawa pracy. W konsekwencji tego umowa o dofinansowanie dokształcania zostaje pozbawiona charakteru pracowniczego i w przypadku przejęcia zakładu pracy przestaje być wiążąca (o ile oczywiście nowy szef i pracownik nie uzgodnią inaczej).

Przy okazji poruszanego tu zagadnienia nie sposób nie przypomnieć, że 31 marca 2009 r. Trybunał Konstytucyjny uznał, że art. 103 K.p. jest niezgodny z ustawą zasadniczą (K 28/08). W efekcie przesądzona została również niekonstytucyjność powołanego powyżej rozporządzenia z 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych.

Sędziowie podkreślili jednak, że w razie gdyby art. 103 K.p. stracił swą moc z dniem ogłoszenia wyroku, to z tą datą przestałyby też obowiązywać jakiekolwiek zasady i warunki podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych. Sytuacja pracowników korzystających z wynikających z rozporządzenia świadczeń pozostawałaby zatem pod znakiem zapytania aż do momentu wydania nowych, zgodnych z konstytucją, rozporządzeń. Dlatego też TK orzekł, że wyrok wejdzie w życie dopiero po 12 miesiącach od czasu jego publikacji w Dzienniku Ustaw, czyli 10 kwietnia 2010 r.