Rozliczanie czasu pracy w terenie

Przeczytaj także: Wolne za święto dla pracownika niepełnoetatowego

Pytanie: Pracodawca wysłał mojego męża, który jest operatorem maszyn drogowych (płaca na godz.), na budowę ok. 100 km od miejsca, w którym znajduje się zakład pracy. Od firmy pracownicy dostali samochód służbowy na codzienne dojazdy (mąż jest pasażerem). Nie jest to dziwna sytuacja, a jednak. Przed każdym wyjazdem do pracy mąż musiał dojechać do firmy, załadować niezbędne rzeczy do pracy i dopiero ruszali w podróż. W raporcie wpisywał czas pracy przybycia do firmy, nie na budowę. Pracodawca stwierdził, że nie zapłaci za nadgodziny, w czasie których mąż ładował na bazie bądź rozładowywał potrzebne na budowie sprzęty. Zaznaczę jeszcze, że firma nie płaci żadnej delegacji z tytułu dojazdu na odległą budowę. W umowie miejsce pracy określono jako teren inwestycji prowadzonych przez firmę, natomiast wymiar czasu pracy jest określony jako pełny.

Odpowiedź: W przedstawionej sytuacji pracownik rozpoczyna pracę z momentem stawienia się w siedzibie firmy celem załadowania potrzebnego sprzętu, co powoduje, że od tego momentu należy liczyć czas jego pracy. O tym, czy pracownik powinien otrzymać należności z tytułu podróży służbowej, decydować będzie określenie miejsca pracy w umowie.

1. Miejsce pracy powinno być określone precyzyjnie

Miejsce pracy jest jednym z istotnych elementów umowy, który musi zostać w niej wyraźnie określony. Pod pojęciem miejsca pracy rozumie się bądź stały punkt w znaczeniu geograficznym, bądź pewien oznaczony obszar, strefę określoną granicami jednostki administracyjnej kraju lub w inny dostatecznie wyraźny sposób, w którym ma nastąpić spełnienie świadczenia pracy. Określenie miejsca pracy w umowie jest o tyle istotne, iż wykonywanie pracy poza uzgodnionym przez strony miejscem rodzi po stronie pracodawcy obowiązek wypłaty pracownikowi dodatkowych świadczeń w związku z odbywaniem podróży służbowej. Miejsce pracy powinno odpowiadać także charakterowi wykonywanej pracy.

Jeżeli więc do normalnych zadań pracownika należy wykonywanie pracy na pewnym obszarze - to właściwym określeniem w umowie o pracę miejsca wykonywania pracy jest wskazanie tego obszaru. W sytuacji, o której mowa w pytaniu, miejsce pracy zostało wskazane zbyt ogólnie. Właściwsze byłoby np. wskazanie jako miejsca pracy pewnego obszaru administracyjnego (np. teren jednego czy też kilku województw). Natomiast tak nieprecyzyjnie określone miejsce pracy, w razie sporu między pracodawcą a pracownikiem przed sądem, może spowodować, że sąd uzna, iż w umowie nie określono miejsca pracy, a co za tym idzie, uznaje się, że jest to siedziba pracodawcy.

2. Dojazd do pracy nie stanowi czasu pracy

Wskazane w umowie o pracę miejsce jej wykonywania ma pewne znaczenie dla ustalenia czasu pracy pracownika. Czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. Do czasu pracy należy zakwalifikować zarówno czas faktycznego wykonywania pracy, jak i inne czasookresy, w czasie których pracownik wprawdzie nie wykonuje pracy, ale pozostaje w dyspozycji pracodawcy. Do czasu pracy zalicza się niektóre przerwy w pracy, czas przejazdu między różnymi miejscami wykonywania pracy czy też czas podróży służbowej przypadającej na „normalne” godziny pracy pracownika zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.