Zwolnienia grupowe: odprawa a urlop wychowawczy

Przeczytaj także: Zwolnienia grupowe: komu tylko wypowiedzenie zmieniające?

Rodzicowi przebywającemu na urlopie wychowawczym przysługuje, co do zasady, ochrona trwałości stosunku pracy. Zgodnie bowiem z art. 186¹ § 1 K.p., pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie przypadającym od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu.

Istnieją jednak określone okoliczności powodujące ograniczenie tej ochrony. Chodzi tu m.in. o ogłoszenie upadłości lub likwidacji zakładu pracy oraz o sytuację analogiczną do tej, o której mowa we wstępie, czyli o wprowadzenie w firmie procedur związanych ze zwolnieniami grupowymi.

Orzecznictwo nie pozostawia w tej kwestii żadnych wątpliwości- w uchwale z 15 lutego 2006 r. (II PZP 13/05, OSNP 2006, Nr 21-22, poz. 315) SN wyraźnie potwierdził, że przepisy art. 10 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844 ze zm.) mogą stanowić podstawę rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem w okresie urlopu wychowawczego także w sytuacjach, gdy nie zachodzą przesłanki przewidziane w art. 186¹ § 1 zdaniu drugim K.p. (upadłość lub likwidacja pracodawcy).

W praktyce nic nie stoi zatem na przeszkodzie, aby w razie zwolnień grupowych niemających związku z upadłością lub likwidacją zakładu pracy pracodawca pożegnał się również z osobami przebywającymi na urlopach wychowawczych. Możliwość ta dotyczy również zwolnień indywidualnych.

Jeżeli chodzi zaś o prawo do odprawy pieniężnej, to żaden z obowiązujących przepisów nie stawia pracowników przebywających na urlopach wychowawczych w gorszej sytuacji niż pracowników aktywnych zawodowo. Podobnie, jak innym zatrudnionym zwalnianym w trybie wspomnianej ustawy, przysługuje im odprawa pieniężna w wysokości:

• jednomiesięcznego wynagrodzenia, w przypadku zatrudnienia u danego pracodawcy przez okres krótszy niż 2 lata,
• dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli okres zatrudnienia u danego pracodawcy wynosi od 2 do 8 lat,
• trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli okres zatrudnienia u danego pracodawcy przekracza 8 lat.

Reasumując, zwolnienie pracownicy przebywającej na urlopie wychowawczym w związku z przeprowadzanymi w firmie zwolnieniami grupowymi (ewentualnie indywidualnymi) nie jest w świetle obowiązującego prawa niczym nieprawidłowym. Za niezgodne z przepisami należy natomiast uznać pominięcie jej przy wypłacie odprawy. Obowiązek ten występuje bowiem w stosunku do każdej osoby, która zwalniana jest z przyczyn niedotyczących pracowników (por. wyrok SN z 25 listopada 2005 r., I PK 86/05). Bez znaczenia pozostaje tu zatem np. wymiar czasu pracy, zatrudnienie w innej firmie, przysługujące prawo do odprawy emerytalnej, czy też fakt, że w chwili zwolnienia pracownik przebywa na urlopie wychowawczym.