Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki

Przeczytaj także: Odpowiedzialność członka zarządu - nowe zasady

Odpowiedzialność członka zarządu na podstawie art.300 ksh różni się ponadto tym, iż w tym przypadku osoba trzecia, która poniosła szkodę nie musi uprzednio prowadzić egzekucji w stosunku do majątku spółki. Zgodnie z przyjętą linią orzecznictwa spawy z powództwa wierzyciela przeciwko członkom zarządu spółki z o.o. dotyczące jej zobowiązań, nie są sprawami gospodarczymi. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w swojej uchwale z dnia 9 listopada 1994 r., sygn akt III CZP 140/94. A zatem sądem właściwym do rozpoznawania spraw zgłaszanych na podstawie art. 299 § 1 ksh będzie sąd cywilny. Jeśli chodzi o właściwość miejscową to sądem właściwym do rozpoznania sprawy z powództwa znajdującego podstawę w art.299 § 1 ksh, będzie, zgodnie z treścią art.298 ksh, sąd miejsca siedziby spółki.

Pozew przeciwko członowi zarządu powinien odpowiadać wymogom przewidzianym dla pism procesowych, o których mowa w art.126 kpc. Od pozwu pobiera się cały wpis stosunkowy stosownie do postanowień rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie określenia wysokości wpisów w spawach cywilnych. W razie wniesienia pozwu przeciwko członkowi zarządu na podstawie art. 299§ 1 ksh postępowanie to toczy się według ogólnych reguł procedury cywilnej. Wierzyciel po uzyskaniu prawomocnego wyroku zasądzającego oraz zaopatrzeniu go w klauzulę wykonalności będzie mógł skierować egzekucję do osobistego majątku członka zarządu.

Odrębnym rodzajem odpowiedzialności członków zarządu jest odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe spółki. Odpowiedzialność ta wynika z art. 116 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa. Zgodnie z powołanym przepisem za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiadają solidarnie, całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu :

1) nie wykazał , że :

• we właściwym czasie zgłosił wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo,
• nie zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub nie wszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy.

2) nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Odpowiedzialność członków zarządu określona powyżej obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu.

Reasumując należy powiedzieć, iż pomimo istnienia w/w przepisów wierzyciele nie często z nich korzystają. Przemawia za tym kilka względów. Po pierwsze, wierzyciel, który uprzednio pozwał spółkę ponosząc z tego tytułu określone koszt tytułem wpisu sądowego i uzyskał postanowienie komornika o bezskuteczności egzekucji może zaliczyć w/w wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów i niejednokrotnie nie jest już zainteresowany dalszym procesowaniem się.

Po drugie, wniesienie pozwu przeciwko członkowi zarządu wiąże się z koniecznością poniesienia dodatkowych kosztów bez pełnej gwarancji, co do powodzenia tego postępowania. Po trzecie, wreszcie stanowisko sądów rozpoznających sprawy przeciwko członkom zarządu na podstawie art. 299 § 1 ksh niejednokrotnie jest zbyt tolerancyjne w stosunku do członków zarządu, co zniechęca wierzycieli do występowania z takimi sprawami do sądu.