Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki

Przeczytaj także: Odpowiedzialność członka zarządu - nowe zasady

Zdarza się jednak, i to nierzadko, że na końcu tej drogi okazuje się, iż postępowanie egzekucyjne jest bezskuteczne. Dzieje się tak z różnych powodów i nie należy od razu doszukiwać się w tym celowego działania ze strony wspólników spółki, czy też członków jej zarządu. Nie mniej jednak przypadki, w których to wspólnicy lub członkowie zarządu celowo i świadomie podejmują działania zmierzające do uniemożliwienia wierzycielom zaspokojenia się z majątku spółki nie są odosobnione. Jeśli naszym dłużnikiem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, wierzyciel staje wtedy przed dylematem - co dalej. W takim przypadku wierzyciel może skorzystać z regulacji zawartych w art. 299 kodeksu spółek handlowych (pod rządami kodeksu handlowego był to art. 298), który przewiduje odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki.

Zgodnie z treścią art.299 § 1 ksh – jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Przesłanką odpowiedzialności członka zarządu za zobowiązania spółki (warto w tym miejscu zaznaczyć, iż przepis ten nie odnosi się do członków rady nadzorczej, komisji rewizyjnej spółki, czy też innych osób mogących występować w imieniu spółki jak np. prokurentów, czy pełnomocników) jest zatem istnienie wierzytelności w stosunku do spółki, która nie została zaspokojona, a po wtóre bezskuteczność egzekucji z majątku samej spółki. Aby zatem móc skierować swoje roszczenie do osobistych majątków członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, wierzyciel musi najpierw przeprowadzić postępowanie egzekucyjne w stosunku do samej spółki a ponadto postępowanie to musi okazać się w całości lub w części bezskuteczne.

Nie jest zatem możliwe pominięcie tego etapu i skierowanie egzekucji bezpośrednio do majątku osobistego członka zarządu z pominięciem postępowania egzekucyjnego skierowanego do samej spółki. Oczywiście mogą w praktyce zdarzać się przypadki, w których wierzyciel będzie mógł prowadzić egzekucję jednocześnie w stosunku do spółki jak i członka zarządu lub tylko członka zarządu. Z sytuacją taką będziemy w szczególności mieli do czynienia wówczas, gdy członek zarządu spółki będącej jednocześnie naszym dłużnikiem, poręczył jako osoba fizyczna weksel własny wystawiony przez spółkę. Należy jednak pamiętać, iż w tym przypadku odpowiedzialność członka zarządu za jej zobowiązania nie będzie wynikała z art.299 § 1 ksh lecz będzie to odpowiedzialność poręczyciela wekslowego wynikająca z przepisów ustawy prawo wekslowe.

Z bezskutecznością egzekucji będziemy mieli do czynienia wówczas, gdy spółka nie ma majątku, z którego można zaspokoić roszczenia wierzyciela. Pojęcie egzekucji dotyczy zarówno egzekucji prowadzonej na podstawie przepisów kpc, jak również egzekucji administracyjnej. W takim przypadku komornik/poborca skarbowy prowadzący postępowanie egzekucyjne wyda postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego. Postanowienie takie organ egzekucyjny wyda w sytuacji, gdy jest oczywiste, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych.