Prawa i obowiązki konsumentów

Przeczytaj także: Nietrafiony prezent świąteczny a prawo do reklamacji i zwrotu

Jeśli sprzedawca nie poinformuje konsumenta przed zawarciem umowy na odległość o możliwości odstąpienia od niej w ciągu 10 dni od wydania towaru, termin do odstąpienia od umowy wynosi trzy miesiące od dnia otrzymania kupionej rzeczy przez konsumenta.

Poza tym nawet jeśli termin odstąpienia od umowy bez podania przyczyn już upłynie, a towar jest niezgodny z umową, to można go reklamować w sposób opisany w przykładach z mleczkiem do czyszczenia i garnkami.
Pani Zosia ma więc dwie możliwości: albo skorzystać z wydłużonego o 3 miesiące terminu do odstąpienia od umowy, albo złożyć do sprzedawcy reklamację.

Zlecenie usługi – dzieła, które nie jest rzeczą ruchomą

Zbliżały się imieniny kuzynki, więc pani Jadwiga uznała, że nowa fryzura jest absolutnie niezbędna. Ponieważ jej stała fryzjerka była akurat na urlopie, poszła do innego niż zwykle zakładu. Ustaliła z fryzjerką kolor włosów po farbowaniu i ich długość. Niestety, efekt był daleki od oczekiwań: ciemny kasztan okazał się marchewką, a z długości do pół ucha po kilku ruchach nożyczkami został ”jeżyk”.

Konsumentem jest każdy z nas, również wtedy gdy zamawia/zleca usługę. Może to być oddanie spodni do pralni albo telewizora do naprawy. Konsumentami jesteśmy także u fryzjera i dentysty. Zamówienie usługi ma doprowadzić do określonego rezultatu, ale nie powstaje przy tym żadna rzecz ruchoma.

W przypadku takich umów konsument musi być szczególnie ostrożny i zamawiając usługę powinien dokładnie określić, czego oczekuje od usługodawcy. Najlepiej te oczekiwania, a więc zakres usługi, zapisać w umowie, chociaż w przypadku usługi fryzjerskiej może to się wydawać dziwne. Ma to jednak kolosalne znaczenie dla ewentualnego dowodzenia nieprawidłowości w wykonaniu umowy.

Jeśli usługa jest źle wykonana, konsument może żądać usunięcia wad. Jeżeli wady usunąć się nie dadzą, można zażądać obniżenia wynagrodzenia.

Nie dajmy się złapać na marketingowe chwyty

• Wiele produktów pakuje się w duże opakowanie, chociaż nie wypełniają całej jego objętości (np. jogurt, krem albo pasta do zębów), tylko po to, żeby zrobić wrażenie, że kosztują mniej niż naprawdę (warto sprawdzić na etykiecie, za jaką ilość faktycznie płacimy).
• Ważne jest miejsce, w którym produkt jest dostępny: jeśli jest pod ręką- chętniej po niego sięgamy. Dlatego napoje gazowane i słodycze dostępne są w szkołach, kinach, podczas wydarzeń sportowych, w centrach handlowych oraz na stacjach kolejowych, benzynowych i dworcach autobusowych.
• Również w sklepach ułożenie produktów nie jest przypadkowe:
  
  • Artykuły pierwszej potrzeby (np. mleko, pieczywo) umieszcza się najczęściej na końcu sklepu – może w drodze po bułeczki coś jeszcze włożymy do koszyka?
  • Batoniki i przekąski umieszcza się tuż przy kasach (może będziemy chcieli uprzyjemnić sobie czas stania w kolejce (dzieci namówią rodziców na zakup).
  • Najdroższe artykuły znajdują się na wysokości oczu klientów – zwłaszcza ci, którzy się spieszą, nie będą się schylać ani patrzeć w górę, gdzie umieszcza się tańsze towary.
• Często na opakowaniach produktów przeznaczonych dla dzieci i młodzieży znajdują się wizerunki bohaterów kreskówek lub zdjęcia gwiazd, co sprawia, że daną rzecz kupujemy dla opakowania, nie zważając na jej zawartość. Warto zastanowić się razem z dziećmi, czy ich idol rzeczywiście zajada na co dzień reklamowane przez siebie produkty? Czy może jest to dla niego tylko kolejna rola do zagrania?
• W konkursach związanych z kupnem różnych produktów (zbieranie etykiet bądź kuponów wrzucanych do opakowań) istotne informacje o warunkach otrzymania nagrody są podawane najmniejszą czcionką, a wygrywają tylko nieliczni (przecież nie tylko my kupujemy coś z nadzieją na nagrodę). Tak zwane ”promocje” są korzystne przede wszystkim dla producenta, który dzięki nim sprzeda więcej swoich produktów.
• Producenci sponsorują też programy telewizyjne, wydarzenia sportowe i muzyczne. Chodzi o to, żeby ich produkt kojarzył się nam z czymś przyjemnym. Również sprzedawcy wiedzą, jak uprzyjemnić nam zakupy; nie bez przyczyny w niektórych sklepach są wyszczuplające lustra, korzystne oświetlenie, pogodna muzyczka lub zapach świeżego pieczywa.
• Promocje mają skłonić do zakupu towaru o rzekomo niższej/okazyjnej cenie, często zdarza się jednak, że promocyjne ceny dotyczą artykułów, którym kończy się termin przydatności do spożycia, albo są złej jakości, dlatego nie znalazły nabywców i zostały przecenione. Zdarza się, że te same artykuły sprzedawane osobno są tańsze, niż proponowane w tzw. zestawach promocyjnych. Warto sprawdzić, czy ‘promocja’ jest faktycznie korzystna.
• Reklama pokazuje produkty idealne: ma nam się podobać to, co w niej widzimy i słyszymy - jej celem jest przecież zachęcenie do zakupu. Reklama nigdy nie mówi o wszystkich cechach produktu, zwraca uwagę tylko na zalety, a przemilcza - bardzo ważne dla konsumentów - słabe punkty. Czy widział ktoś kiedyś grubasa reklamującego słodycze?