Zakres obowiązków pracownika a wypowiedzenie umowy

Przeczytaj także: Nowe obowiązki a rodzaj pracy w umowie

Jak wynika z definicji stosunku pracy określonej w art. 22 kodeksu pracy, podstawowym obowiązkiem pracownika jest wykonywanie pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem. Z powyższego wynika, że jednym z istotnych elementów stosunku pracy jest podporządkowanie pracownika, co oznacza, że pracodawca ma możliwość wydawania pracownikowi poleceń dotyczących pracy, natomiast pracownik ma obowiązek je wykonywać.

Należy mieć jednak na uwadze, że polecenia pracodawcy zasadniczo powinny być związane z zakresem zadań pracownika wynikających z umowy o pracę, bądź też z określonego w umowie o pracę stanowiska. Jeżeli zatem polecenia mieszczą się w granicach zakreślonych rodzajem pracy ustalonym w umowie o pracę, to nie wykonanie takiego polecenia będzie niewątpliwie stanowić uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę. Wydaje się, że w przypadku użycia w umowie o pracę nieostrych i ogólnych sformułowań dotyczących obowiązku wykonywania przez pracownika wszelkich zadań poleconych przez pracodawcę, taki zapis umowy nie daje pracodawcy automatycznie możliwości nakładania na pracownika dodatkowych obowiązków wykraczających poza zakres zadań pracownika ustalony w umowie. Dlatego też pracownik powinien być zaznajomiony z zakresem czynności związanych z zajmowanym przez niego stanowiskiem, co pozwala na w miarę precyzyjne określenie, do wykonywania jakich zadań pracownik jest zobowiązany, a także w jakim zakresie pracodawca może wydawać pracownikowi polecenia służbowe.

Oczywiście należy mieć również na uwadze, że pracodawca ma prawo wydawania pracownikowi poleceń dotyczących pracy, które co prawda nie są bezpośrednio związane z zakresem zadań pracownika wynikającym z umowy o pracę, ale dotyczą podstawowych obowiązków pracownika, określonych w przepisach prawa pracy, takich chociażby jak obowiązek przestrzegania ustalonego w zakładzie pracy porządku, przepisów bhp, czy też obowiązek dbałości o mienie pracodawcy.

W tym zakresie pracodawca ma niewątpliwie prawo wydawać pracownikowi wiążące polecenia, a odmowa wykonania takiego polecenia stanowi naruszenie obowiązków pracowniczych, które może być przyczyną uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę. Należy ponadto zauważyć, że w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, ma on możliwość powierzenia pracownikowi innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nie przekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika.