Dodatek za nadgodziny także dla kierownika?

Przeczytaj także: Dodatek za godziny nadliczbowe a kadra zarządzająca

Kierownik bez dodatku za nadgodziny

Przypomnijmy, zgodnie z art. 151⁴ § 1 K.p., pracownicy zarządzający firmą w imieniu pracodawcy oraz kierownicy wyodrębnionych komórek organizacyjnych są (w razie wystąpienia konieczności) zobligowani do wykonywania obowiązków służbowych w czasie wykraczającym poza normalne godziny pracy. Za taką pracę nie przysługuje im ani prawo do wynagrodzenia, ani też prawo do dodatku za przepracowane godziny nadliczbowe. Rekompensata za zwiększoną ilość godzin pracy jest w takim wypadku wliczona w zwiększone wynagrodzenie podstawowe (wyższa grupa zaszeregowania) bądź w wynagrodzenie dodatkowe (np. dodatek funkcyjny).

Tylko w razie konieczności

Podkreślenia wymaga jednak, że użyty w powołanym przepisie zwrot „w razie konieczności” należy rozumieć dość wąsko. Chodzi tu o wystąpienie sporadycznych potrzeb uzasadnionych wyjątkowymi, niecodziennymi okolicznościami. Pogląd ten podziela SN, który w wyroku z 14 grudnia 2004 r. (II PK 106/04, OSNP 2005 r., Nr 15, poz. 221) uznał, iż powierzenie kadrze kierowniczej pracy w nadgodzinach może nastąpić na skutek zdarzeń odbiegających od sytuacji normalnej (typowej) i to w wyjątkowy sposób. Powodowane względami organizacyjnymi, stałe wykonywanie pracy ponad normę czasu pracy przez pracownika zajmującego stanowisko kierownicze nie pozbawia go prawa do dodatkowego wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych.

„W razie konieczności” z całą pewnością nie oznacza też, że pracownik piastujący stanowisko kierownicze zobligowany jest do stałego świadczenia pracy ponad obowiązujący go wymiar czasu pracy, wynikającego z błędnie określonego zakresu czynności lub złej organizacji procesu pracy (por. np. uzasadnienie wyroku SN z 14 maja 1998 r., I PKN 122/98, OSNAPiUS 1999, Nr 10, poz. 343).

W omawianym przypadku kierownik, pracując w godzinach nadliczbowych, przejmuje obowiązki należące do podlegającego mu personelu. Co więcej, taka sytuacja jest właściwie normą- ma miejsce niemal każdego dnia. Trudno zatem uznać, że konieczność pracy w nadgodzinach wynika z zaistnienia wyjątkowych okoliczności.

Kierownik jak szeregowy pracownik

Wątpliwości może budzić również, czy wzmiankowany we wstępie pracownik rzeczywiście jest kierownikiem w rozumieniu art. 151⁴ K.p. Z aktualnego orzecznictwa zdecydowanie wynika, że tak nie jest. W wyroku z 13 stycznia 2005 r. (II PK 114/04, OSNAPiUS 2005, Nr 16, poz. 245) SN stwierdził bowiem, że zakres zastosowania art. 151⁴ K.p. nie obejmuje tych kierowników wyodrębnionych komórek organizacyjnych zakładu pracy, których obowiązki nie ograniczają się do organizowania kontroli i nadzorowania czynności pracowników podległej sobie komórki, lecz polegają na wykonywaniu pracy na równi z nimi.

Wobec powyższego zasadne wydaje się uznać, że pracownik, o którym mowa we wstępie, powinien otrzymywać dodatek za pracę w nadgodzinach. Jego praca to nie tylko obowiązki związane z kierowaniem i organizacją podległego mu zespołu, ale również (i to w znacznej mierze) wykonywanie takiej samej pracy jak szeregowi pracownicy.

WAŻNE!

Warto przypomnieć, iż od reguły wynikającej z art. 151⁴ § 1 K.p. ustawodawca przewidział pewien wyjątek. I tak na dodatkowe pieniądze (wynagrodzenie oraz dodatek za nadgodziny) może liczyć kierownik wyodrębnionej komórki organizacyjnej, świadczy pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w niedzielę i święto, o ile w zamian za pracę w takim dniu nie otrzymał on innego dnia wolnego od pracy.