Bilans ustawodawstwa 2009 roku cz. I

Przeczytaj także: Bilans ustawodawstwa 2009 roku cz. II

Taką z całą pewnością jest ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. zmieniająca ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2009 r., Nr 18, poz. 97). Wprowadziła ona rozwiązania mające przyczynić się do zniesienia formalizmu na rzecz szybkości i sprawności systemu ewidencji przedsiębiorców – już na etapie podjęcia działalności gospodarczej. Środkiem służącym realizacji powyższego celu ma stać się ,,zasada okienka” realizowana w dwóch etapach: jako ,,jedno okienko” (obowiązuje od 31 marca 2009 r.) oraz ,,zero okienka” (co będzie możliwe z dniem 1 lipca 2011 r., kiedy zostanie utworzona Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej).

Wprowadzenie zasady ,,jednego okienka” umożliwiło rozpoczęcie działalności gospodarczej poprzez złożenie jednego wniosku rejestrującego taką działalność w urzędzie gminy, który następnie przekazuje wniosek do urzędu skarbowego, zakładu ubezpieczeń społecznych oraz urzędu statystycznego, co uprościło i przyśpieszyło procedurę (przynajmniej w zakresie urzędu skarbowego i zakładu ubezpieczeń społecznych), gdyż przed wejściem w życie powyższych przepisów osoba zakładająca własną firmę dokonywała osobiście zgłoszeń do poszczególnych rejestrów. Dodatkowo należy podkreślić, iż taki wniosek jest zwolniony od opłat.

Ponadto, bardzo ważnym aspektem powyższej nowelizacji jest także uregulowanie w sposób przejrzysty zasad kontroli w przedsiębiorstwach, gdyż od marca 2009 r. ustawa o swobodzie działalności gospodarczej w sposób kompleksowy i niemal całościowy reguluje wszelkie kontrole przedsiębiorców przez różne organy administracji publicznej. Najistotniejsze zmiany dotyczą jednak czasu trwania kontroli i jej zakresu, gdyż jej przedmiotem nie może już być przedsiębiorca, a wyłącznie wykonywana przez niego działalność gospodarcza, a obniżony czas trwania kontroli wynosi obecnie, w zależności od wielkości firmy, od 12 dni roboczych w małych do 48 dni w największych przedsiębiorstwach.

Wszystkie powyższe zmiany ustawy wprowadzone w 2009 roku wchodzą w zakres ,,Pakietu na rzecz rozwoju przedsiębiorczości”. Wydaje się, że praktyka pokaże, czy ich wprowadzenie rzeczywiście ułatwi życie przedsiębiorcom oraz osobom dopiero rozpoczynającym działalność gospodarczą. Samo uchwalenie dobrych przepisów nie wystarczy, powinny iść za tym odpowiednio wcześniej przygotowane zmiany w urzędach, szkolenia urzędników, wytyczne prowadzące do tego, aby takie ustawy mogły rzeczywiście zacząć obowiązywać.

Kolejną, wartą uwagi nowelizacją jest ustawa z dnia 23 października 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 217, poz. 1381). Jedną z najważniejszych zmian w odniesieniu do spółek osobowych w stosunku do poprzedniej regulacji, jest zniesienie obowiązku przekształcania spółek cywilnych w spółki jawne. W poprzednim stanie prawnym obowiązek taki powstawał jeśli przychody netto spółki cywilnej w każdym z dwóch ostatnich lat obrotowych osiągnęły wartość powodującą, zgodnie z przepisami o rachunkowości, obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych. Obecnie nadal istnieje możliwość przekształcenia spółki cywilnej w jawną – jest to jednak tylko możliwość, a nie obowiązek.

Kolejna dość ważna zmiana dotyczyła formy zawarcia umowy spółki partnerskiej. Do czasu wejścia w życie przedmiotowej nowelizacji aby założyć spółkę partnerską trzeba było zawrzeć umowę spółki w formie aktu notarialnego. Obecnie, podobnie jak w spółce jawnej, wystarczy forma pisemna.

Najistotniejszą zmianą w organizacji i funkcjonowaniu spółek kapitałowych: spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej „sp. z o. o.”) oraz spółki akcyjnej (dalej „S.A.”) było obniżenie minimalnego kapitału zakładowego sp. z o.o. do 5 000 zł (zamiast 50.000 zł), a S.A. do 100 000 zł (zamiast 500.000 zł, nie dotyczy to jednak spółek, których wysokość kapitału zakładowego określana jest w innych ustawach). Ta zmiana spowodowała, że nie jest już konieczne dysponowanie dużymi funduszami żeby założyć spółkę i rozpocząć działalność w takiej formie, która pozwala uwolnić wspólników od odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Jednakże z drugiej strony, niski kapitał zakładowy wiąże się z kilkoma niedogodnościami, m.in. niskim zaufaniem kontrahentów (jakkolwiek nawet wysoki kapitał nie jest gwarantem dobrej sytuacji finansowej spółki).

Kolejne zmiany w prawie polskim wprowadzone w 2009 roku zostaną omówione w następnej publikacji.