Dochodzenie praw z weksla

Przeczytaj także: Zaginiony weksel należy umorzyć

Dochodzenie roszczenia wekslowego przed sądem z reguły odbywa się w trybie postępowania nakazowego, choć nie ma przeszkód do wytoczenia powództwa w zwykłym trybie. Nie wydaje się to jednak celowe, z uwagi na znaczne uproszczenia i szybkość postępowania nakazowego, w ramach którego sąd wydaje orzeczenia bez rozprawy, na posiedzeniu niejawnym, w składzie jednoosobowym. Skutkuje to szybszym uzyskaniem podstawy prawnej do prowadzenia egzekucji, gdyż nie prowadzi się posiedzeń sądowych oraz nie przesłuchuje świadków. Co również istotne, nakaz zapłaty wydany na podstawie weksla staje się natychmiast wykonalny po upływie dwóch tygodni od jego doręczenia pozwanemu.

Wydanie nakazu zapłaty może nastąpić wyłącznie na podstawie załączonego do pozwu oryginału weksla. Powyższa regulacja jest związana z obowiązkiem zbadania przez sąd, czy prawdziwość i treść weksla nie budzą wątpliwości. Przesłanek tych nie można zbadać na podstawie odpisu (choćby uwierzytelnionego) weksla.

Ponadto, w razie przejścia na powoda praw z weksla, do pozwu należy załączyć także dokumenty uzasadniające roszczenie, o ile przejście tych praw na powoda nie wynika bezpośrednio z weksla. Dotyczyć to więc będzie na przykład sytuacji, w której posiadacz weksla nabył go w drodze cesji lub w wyniku dziedziczenia (przejście praw wynikające bezpośrednio z weksla następuje na podstawie indosu). Dokumentami uzasadniającymi roszczenie powoda będą również: protest, dowody notyfikacji, rachunek zwrotny.

Nie ma potrzeby dołączania do pozwu dokumentów nie dotyczących bezpośrednio treści weksla, lecz odnoszących się do samego stosunku zobowiązaniowego, w związku z którym weksel został wystawiony. Należy bowiem mieć na uwadze, że weksel jest zobowiązaniem zapłaty sumy wekslowej o charakterze abstrakcyjnym i bezwarunkowym, oderwanym od okoliczności, w których doszło do jego wystawienia. Ponadto, sąd wydając nakaz zapłaty przeciwko osobom zobowiązanym z weksla nie jest uprawniony do badania merytorycznej zasadności roszczenia powoda. Wystarczającymi dokumentami, jakie należy dołączyć do składanego pozwu są weksel i wezwanie do zapłaty. Nie ma konieczności składania dodatkowych dokumentów np. faktury na sprzedany towar.

Aby skutecznie wystąpić z pozwem z roszczenia wekslowego należy mieć do tego legitymację formalną i materialną. Legitymację posiadacza weksla w procesie wekslowym wyznacza art. 16 ustawy Prawo wekslowe. Legitymację ma osoba, która posiada weksel oraz jednocześnie wykaże swoje prawo nieprzerwanym szeregiem indosów, tj. nieprzerwanym szeregiem złożonych na wekslu oświadczeń o przeniesieniu weksla z remitenta kolejno na inne osoby, z których ostatnią jest posiadacz weksla.

Zakres postępowania nakazowego na podstawie weksla jest ograniczony do roszczeń wynikających bezpośrednio z weksla. Oczywiście nie wyłącza to możliwości dochodzenia w tym powództwie roszczeń ubocznych związanych z samym wekslem, takich jak: odsetki, koszty procesu, koszty zawiadomienia. Niemniej jednak w sprawach tych roszczeniem głównym może być tylko suma wekslowa.