Prawo do pierwszego urlopu

Przeczytaj także: Zaległy urlop do odbioru tylko do 30 września

Wymiar urlopu przysługujący po roku pracy wynosić będzie 20 dni. Nawet bowiem pracownik, który zaczyna pracę po studiach wyższych po roku pracy będzie miał, łącznie z okresem uprawniającym do urlopu nabytym w związku z ukończeniem szkoły wyższej 9 a nie 10 lat pracy. 26 dniowy urlop przysługuje osobom zatrudnionym co najmniej 10 lat.

Porada eksperta

W wyjątkowych jedynie przypadkach możemy mieć do czynienia z urlopem w wyższym wymiarze.

Przykład:
Pracownik po zakończeniu szkoły średniej odbył 1,5 roczną służbę wojskową, po której rozpoczął studia. Okres służby wojskowej wliczany jest do okresu, od którego zależą uprawnienia pracownicze, czyli z tego tytułu do stażu urlopowego zaliczymy 1,5 roku. Z tytułu ukończenia studiów do stażu urlopowego wlicza się zaś 8 lat. W konsekwencji pracownik ten rozpoczynając pracę po studiach ma już 9,5 roku urlopowego stażu pracy, a zatem po roku pracy będzie miał prawo do 26 dni urlopu, gdyż przekroczy 10 letni staż urlopowy.

Dlatego też obliczamy jego wysokość mnożąc 1/12 przez 20 dni. Niestety, w wyniku takiego obliczenia nie otrzymujemy liczby całkowitej (1/12 z 20 dni urlopu to 1,6(6) dnia). Brak jest zaś przepisu wskazującego – tak jak to jest w przypadku pracowników niepełnoetatowych (art. 154 § 2 KP) – że niepełny dzień urlopu należy zaokrąglić w górę do pełnego dnia. W związku z tym, w praktyce proponuje się stosowanie jednej z dwóch metod:

1) dokładne przeliczenie wymiaru na godziny

Metoda ta polega na dokładnym przeliczeniu wymiaru 1,6(6) (czyli 1/12 z 20 dni) na godziny przy założeniu, że zgodnie z art. 1542 § 2 KP jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy. Należy pamiętać, że poruszamy się w systemie dziesiętnym, natomiast dzień pracy rozliczany jest w systemie ósemkowym;

2) zaokrąglenie do pełnego dnia

Ta metoda (chyba najbardziej trafna i stosowana najcześciej w praktyce) polega na udzielaniu urlopu w wymiarze zaokrąglonym do pełnego dnia na korzyść pracownika, czyli zamiast 1,6(6) dnia (1/12 z 20 dni) pracownik otrzymuje 2 dni urlopu (ale już po 3 miesiącach pracy 3/12 z 20 dni to 5 pełnych dni urlopu), tak by w efekcie w roku kalendarzowym wymiar urlopu pracownika nie przekroczył 20 dni urlopu. Metodę tę należy stosować konsekwentnie, zarówno w stosunku do pracowników, którzy chcą wykorzystać urlop w naturze już po upływie miesiąca pracy, jak i tych, którzy ten urlop „zbierają” i wykorzystają później oraz tych pracowników, którzy rozstają się z pracodawcą w trakcie roku kalendarzowego. Należy uznać, że przy jej stosowaniu w każdym przypadku wymiar urlopu w roku kalendarzowym nie powinien przekroczyć 20 dni urlopu (tj. 160 godzin).

Przykład:
Kamil Z. chce wykorzystać urlop po 4 miesiącach pracy. Należy dokonać następującego obliczenia: 4/12 x 20 dni = 6,6(6), czyli w zaokrągleniu 7 dni. Przysługuje mu zatem 7 dni urlopu.

Zgodnie z ogólną zasadą wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Przykładowo, wymiar urlopu wypoczynkowego osoby uprawnionej do 20 dni urlopu zatrudnionej na 1/2 etatu wynosi 10 dni co dopiero mnożymy przez 8 godzin, by otrzymać wymiar godzinowy urlopu.Tę zasadę zastosować musimy także w przypadku pierwszej pracy.

Przykład:
Pracownik podjął swoją pierwszą pracę. Wymiar czasu pracy ustalono na 1/4 etatu. Pracownikowi po roku pracy przysługiwałoby 20 dni urlopu, co musimy pomniejszyć odpowiednio do jego wymiaru czasu pracy:
20 dni : 4 = 5. Od takiej liczby dni powinniśmy liczyć 1/12 za każdy przepracowany miesiąc: 5 dni : 12 = 0,4166.. , co daje nam 3,36 godziny, czyli 3 godziny i 22 minuty urlopu.