Za wadliwe rozwiązanie umowy tylko jedna sankcja

Przeczytaj także: Natychmiastowe rozwiązanie umowy a brak informacji

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika dopuszczalne jest jedynie w dwóch przypadkach. Po pierwsze, pracownik ma prawo w ten sposób pożegnać się z firmą, jeżeli zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na jego zdrowie, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu do innej pracy, odpowiedniej ze względu na jego stan zdrowia i kwalifikacje zawodowe (por. art. 55 § 1 K.p.).

Po drugie, rozwiązać umowę bez wypowiedzenia może również ten pracownik, wobec którego szef dopuścił się ciężkiego naruszenia obowiązków. Zatrudnionemu przysługuje wówczas odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a jeżeli umowa została zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy- w wysokości wynagrodzenia za okres dwóch tygodni (por. art. 55 § 1¹ K.p.).

W drugim z wymienionych przypadków pracownik powinien być jednak ostrożny - ustawodawca zagwarantował tu pracodawcy swoistego rodzaju parasol ochronny. I tak, w razie nieuzasadnionego rozwiązania przez podwładnego umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 § 1¹ K.p., szefowi przysługuje możliwość wystąpienia na drogę sądową z roszczeniem o odszkodowanie.

A zatem, pracownik, podejmujący decyzję o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków przez szefa, powinien dysponować solidnymi argumentami potwierdzającymi winę umyślną lub rażące niedbalstwo pracodawcy. W przeciwnym razie, w myśl postanowień art. 61¹ i 61² K.p., musi liczyć się z odpowiedzialnością odszkodowawczą.

Wysokość odszkodowania przysługującego szefowi w przypadku wadliwego rozwiązania umowy na czas nieokreślony stanowi równowartość wynagrodzenia pracownika za okres wypowiedzenia, a w przypadku umowy na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy- równowartość wynagrodzenia za okres dwóch tygodni.

Szczególnego podkreślenia wymaga jednak to, że przysługujące pracodawcy roszczenie o odszkodowanie na podstawie art. 61¹ i 61² K.p. jest jedyną dopuszczalną sankcją mającą zastosowanie wobec pracownika, który bez uzasadnionej przyczyny zdecydował się na rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia. Żadne dodatkowe roszczenia odszkodowawcze szefowi nie przysługują.

Powyższy pogląd znajduje swe pośrednie potwierdzenie w wyroku z 19 marca 1998 r. (I PKN 560/97, OSNAPiUS 1999, Nr 5, poz. 160), w którym stwierdzono, że nieważne jest ustanowienie odpowiedzialności odszkodowawczej pracownika z tytułu rozwiązania przez niego stosunku pracy na podstawie weksla gwarancyjnego.