Obrót gospodarczy: złożenie oferty

Przeczytaj także: Zawarcie umowy - negocjacje, przetarg i aukcja

Zasadą jest, że oferent ma pełną swobodę w oznaczeniu terminu związania ofertą. Może on zatem oznaczyć zarówno termin początkowy, od którego oczekiwał będzie na odpowiedź oblata, jak i termin końcowy, do upływu którego oczekiwał będzie na tę odpowiedź. Jeżeli oferent nie określił w ofercie terminu początkowego, termin związania ofertą biegnie od chwili, gdy oferta doszła do jej adresata w taki sposób, że mógł się on zapoznać z jej treścią z tym, że przyjmuje się, iż doręczenie adresatowi dokumentu zawierającego ofertę jest równoznaczne z możliwością zapoznania się z jego treścią.

Tak jak to zostało już zasygnalizowane, w praktyce obrotu gospodarczego powstają często wątpliwości, co do charakteru prawnego i znaczenia różnorodnych oświadczeń woli kierowanych do bliżej nie określonego kręgu adresatów, których treść zbliżona jest do oferty. Dotyczy to przede wszystkim tak popularnych w życiu codziennym ogłoszeń, reklam, afiszów, ulotek promocyjnych oraz cenników i tym podobnych informacji handlowych rozpowszechnianych w prasie, radiu i telewizji lub na specjalnie kolportowanych formularzach. W takim przypadku powstaje pytanie jak traktować tego typu oświadczenia woli, a zwłaszcza czy podlegają one tym samym regułom prawnym co oferta. Wątpliwości tego rodzaju rozpraszają przepisy kodeksu cywilnego. Zgodnie z art.71 kodeksu cywilnego wszelkie ogłoszenia, reklamy i inne informacje skierowane do ogółu lub do poszczególnych osób, poczytuje się w razie wątpliwości nie za ofertę, lecz za zaproszenie do rokowań.

Kodeks wprowadza zatem domniemanie, że w opisanych sytuacjach chodzi o zaproszenie do rokowań a nie o ofertę. Jeśli więc dający ogłoszenie chce, aby informacja ta miała charakter oferty, to treść ogłoszenia musi wyraźnie wskazywać na to, że zawiera ono ofertę np. sprzedaży określonego towaru. Ponadto ogłoszenie powinno precyzować przedmiot umowy, cenę oraz miejsce, w którym można zawrzeć umowę. Natomiast jeśli w ogłoszeniu podano, że sprzedaż określonych towarów z uwagi na ograniczoną ilość towaru, którym dysponuje oferent będzie dokonywana w kolejności zgłaszanych zamówień, uznaje się za ofertę złożoną pod warunkiem rozwiązującym (jej ważność ustaje z chwilą przyjęcia zamówienia na ostatni egzemplarz towaru).

Należy natomiast pamiętać, że wystawienie rzeczy na widok publiczny (np. w witrynie sklepu, na stoisku targowym lub w innym miejscu, w którym dokonuje się sprzedaży towaru) z oznaczeniem ceny uważa się za ofertę sprzedaży (art.543 kodeksu cywilnego). Sprzedawca może jednak uchylić się od skutków przewidzianych w art. 543 kodeksu cywilnego., jeżeli w miejscu wystawienia towaru na widok publiczny uprzedził konsumentów poprzez ogłoszenie informacji, że towar prezentowany w witrynie sklepu jest np. wzorem, eksponatem nie przeznaczonym do sprzedaży lub że został on już sprzedany, względnie, że jego sprzedaż nastąpi dopiero po zmianie dekoracji itp. Wystawienie natomiast towarów na widok publiczny w miejscach, w których nie dokonuje się sprzedaży (np. magazyny producenta, hale produkcyjne) należy, zgodnie z art. 71 kodeksu cywilnego uważać za reklamę, nawet jeżeli towar zaopatrzony jest w cenę.