Umowa o zakazie konkurencji a wypowiedzenie

Przeczytaj także: Zakaz konkurencji: ustanie a warunek rozwiązujący

Przyjrzyjmy się następującej sytuacji: Czy pracownik zatrudniony przez naszą fundację na podstawie umowy o pracę na pełny etat może bez naszej wiedzy i zgody wykonywać poza godzinami pracy w miejscu, w którym znajduje się nasza fundacja dodatkową pracę na rzecz osoby prywatnej? Pracownik pracując często po 16 godzin jest mniej efektywny - czy po upomnieniu możemy takiego pracownika zwolnić i na podstawie jakiego przepisu?

Pracownik bez zgody i wiedzy pracodawcy może podejmować inną działalność zarobkową, chyba że działalność ta jest konkurencyjna, a pracodawca w czasie trwania stosunku pracy zawrze z pracownikiem pisemną umowę o zakazie konkurencji. Jednakże, jeżeli z powodu wykonywania dodatkowej działalności pracownik jest mniej efektywny, zaniedbuje swoje obowiązki, a tym bardziej jeżeli dodatkową pracę wykonuje poza godzinami pracy w siedzibie pracodawcy bez jego zgody, wykorzystując miejsce pracy do wykonywania innych zajęć i powodując zwiększenie kosztów jego działalności, można pracownikowi wypowiedzieć umowę o pracę z powodu nienależytego wykonywania obowiązków pracowniczych.

1. Pracownikowi można zakazać prowadzenia działalności konkurencyjnej

Pracownikowi w czasie zatrudnienia nie można zakazać prowadzenia jakiejkolwiek innej działalności, chyba że jest to działalność konkurencyjna wobec pracodawcy, a pracownik w czasie trwania stosunku pracy zawarł z pracodawcą umowę o zakazie konkurencji. Dopiero taka umowa, sporządzona pod rygorem nieważności na piśmie, rodzi po stronie pracownika i pracodawcy określone prawa i obowiązki.

W zakresie określonym w takiej umowie pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność. Wynika z tego, iż zakazem konkurencji można objąć tylko taką działalność, której podjęcie przez pracownika, z uwagi na rzeczywistą konkurencyjność, skutkować będzie realnym zagrożeniem dla interesów pracodawcy, np. jeżeli działalność pracownika mogłaby spowodować zmniejszenie liczby klientów lub podważenia pozycji pracodawcy na rynku oferowanych usług lub towarów.

W jednostkach publicznych zakaz może wynikać z samych przepisów prawa. W stosunku do szczególnych kategorii pracowników, np. niektórych pracowników administracji publicznej, zakaz podejmowania dodatkowego zatrudnienia może wynikać już z samych przepisów prawa. Takiego zakazu wynikającego bezpośrednio z aktów prawnych nie ma jednak w przypadku pracowników zatrudnionych w jednostkach prywatnych.