Substancje chemiczne a ocena ryzyka zawodowego

Przeczytaj także: Zasady BHP w firmie: umywalnie, natryski i ustępy

Jak ograniczać ryzyko?

W przypadku gdy pozwala na to rodzaj prowadzonej przez pracodawcę działalności, zalecanym przez ustawodawcę działaniem, podejmowanym w celu wyeliminowania lub ograniczenia ryzyka, powinno być unikanie stosowania czynnika chemicznego stwarzającego zagrożenie, poprzez zastąpienie go innym czynnikiem chemicznym lub procesem, który w warunkach jego stosowania nie stwarza zagrożenia, bądź to stwarza mniejsze zagrożenie dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników (§ 7 rozporządzenia).

Jeżeli charakter działalności firmy nie pozwala na podjęcie wyżej wskazanych działań, obowiązkiem szefa jest ograniczenie ryzyka do minimum przez zastosowanie środków oraz działań ochronnych i zapobiegawczych, odpowiednich do wyników oceny ryzyka zawodowego. Działania i środki służące wyeliminowaniu ryzyka zawodowego lub jego ograniczeniu do minimum należy podjąć w następującej kolejności poprzez (§ 8 rozporządzenia):

• wyeliminowanie uwalniania do środowiska pracy stwarzającego zagrożenie czynnika chemicznego poprzez właściwe projektowanie procesów pracy i kontrolę techniczną oraz stosowanie odpowiedniego wyposażenia i materiałów,
• ograniczenie uwalniania do środowiska pracy stwarzającego zagrożenie czynnika chemicznego poprzez właściwe projektowanie i właściwą organizację procesów pracy, stosowanie odpowiedniego wyposażenia i materiałów oraz systematyczne kontrole stanu bhp ze szczególnym uwzględnieniem organizacji procesów pracy, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych oraz ustalenie sposobów rejestracji nieprawidłowości i metod ich usuwania,
• stosowanie środków ochrony zbiorowej u źródła powstawania zagrożenia (np. odpowiednia wentylacja i działania organizacyjne),
• stosowanie środków ochrony indywidualnej, jeżeli zagrożeniu nie można przeciwdziałać w inny sposób.

Konieczne jest również zapewnienie załodze właściwej ochrony przed zagrożeniami wynikającymi z fizykochemicznych właściwości czynnika chemicznego. W tym celu, opierając się na wynikach oceny ryzyka zawodowego, pracodawca ma obowiązek podjęcia stosownych kroków (techniczne lub organizacyjne działania i środki) zmierzających do bezpiecznego stosowania czynnika chemicznego stwarzającego zagrożenie.

Chodzi tu podjęcie, w określonej niżej kolejności, działań i środków prowadzących do (§ 10 rozporządzenia):

• zapobieżenia obecności w miejscu pracy substancji palnych w stężeniu stwarzającym zagrożenie lub substancji chemicznie niestabilnych, w ilościach stwarzających zagrożenie wybuchem lub pożarem,
• usunięcia źródeł zapłonu, które mogą spowodować pożar lub wybuch, oraz wyeliminowania warunków, które mogą powodować, że substancje chemicznie niestabilne mogą wywołać szkodliwe skutki fizyczne,
• ograniczenia skutków dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w przypadku pożaru lub wybuchu substancji palnych, substancji chemicznie niestabilnych lub ich mieszanin.