Zmiany umowy spółki przed dokonaniem wpisu do KRS

Przeczytaj także: Zmiana umowy spółki z o.o.

Początek całej sprawie dała Pajo Sp. z o.o., zawiązana w dniu 12 grudnia 2007 roku. Niedługo później, 21 grudnia 2007 r., wspólnicy podjęli uchwałę o zmianie umowy spółki poprzez nadanie jej nowego brzmienia, zgodnie z którym spółka miała być prowadzona pod firmą Pajo Rondo Sp. z o.o. W związku z tym spółka złożyła wniosek o wpis zmiany do KRS.

Sąd I instancji odmówił dokonania wpisu do rejestru przedsiębiorców. Tłumaczył, że wprawdzie co do zasady – zgodnie z art. 255 ustawy z dnia 15 września 2000 roku Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037) zmiana umowy wymaga uchwały wspólników umieszczonej w protokole sporządzonym przez notariusza, jednakże, jeśli spółka nie została jeszcze wpisana do rejestru, to do skutecznej zmiany umowy wymagana jest jednomyślność wszystkich wspólników. Po takim rozstrzygnięciu spółka odwołała się do sądu II instancji, który podtrzymał zaskarżone orzeczenie.

W związku z powyższym spółka postanowiła złożyć skargę kasacyjną do SN. SN uchylił postanowienie sądu II instancji i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania, choć stanowisko sądów w kwestii formy zmiany umowy spółki z o.o. w organizacji, było – w świetle jego wywodów – słuszne. SN zaznaczył, że w kwestii tej zarysowały się dwie przeciwstawne koncepcje. Pierwsza, zgodnie z którą do spółki kapitałowej w organizacji w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące danego typu spółki po jej wpisie do rejestru. A więc zmiana umowy spółki przed jej wpisaniem do KRS następuje w formie uchwały wspólników, tak samo, jak zmiana umowy spółki już zarejestrowanej.

Druga koncepcja, za którą opowiedział się SN, przewiduje, że umowa spółki odzwierciedla uzgodnione współdziałanie we wspólnym celu, dlatego do zmiany jej postanowień przed wpisem do KRS odnoszą się ogólne reguły prawa cywilnego. Oznacza to, że wymaga ona zgodnego oświadczenia woli wszystkich stron umowy. Przepisy k.s.h. mówią, że zmiana umowy spółki – w drodze uchwały – jest odstępstwem od tych cywilnoprawnych zasad. Dlatego nie należy tego trybu rozszerzać na czas poprzedzający moment wpisu spółki do rejestru.

Omawiane postanowienie zdaje się jednoznacznie przesądzać istniejący w doktrynie spór i nie pozostawia aktualnie wątpliwości, iż zmiana umowy spółki z o.o. w organizacji, a zatem przed jej wpisem do KRS jest możliwa wyłącznie w drodze umowy wspólników.