Kiedy zwrot wpłaconego wadium?

Przeczytaj także: Nowelizacja prawa zamówień publicznych: zwrot wadium

Zgodnie z treścią art. 46 ust. 4a ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (tekst jednolity: Dz. U. 2007 r. Nr 223 poz. 1655, dalej zwanej "ustawą") warunkiem koniecznym do zatrzymania wpłaconego wadium jest uprzednie wezwanie wykonawcy przez zamawiającego do uzupełnienia brakujących dokumentów, oświadczeń lub pełnomocnictw. W myśl cytowanego przepisu zamawiający jest zobowiązany do zatrzymania wadium wraz z odsetkami, jeżeli wykonawca w odpowiedzi na obligatoryjne wezwanie go do złożenia brakujących dokumentów nie uzupełni ich w wyznaczonym przez zamawiającego terminie. Należy jednocześnie podkreślić, iż w takim przypadku obowiązek zatrzymania wadium dotyczy wszystkich wykonawców, bez względu na ich szanse w uzyskaniu zamówienia.

Jak zauważa UZP, obowiązek zatrzymania przez zamawiającego wadium na podstawie wyżej cytowanego przepisu nie zachodzi w przypadku, gdy niezłożenie przez wykonawcę żądanych przez zamawiającego dokumentów było następstwem okoliczności, na które obiektywnie i przy dochowaniu należytej staranności, wykonawca nie miał i nie mógł mieć wpływu. A zatem podstawa do zatrzymania wadium zachodzi wyłącznie w sytuacji zawinionego zaniechania złożenia żądanych dokumentów przez wezwanego wykonawcę.

W związku z powyższym obowiązek zatrzymania wadium nie będzie dotyczył tych wykonawców, którzy złożyli oferty, mimo że nie spełniali warunków udziału w postępowaniu (przykładowo nie legitymowali się określonym doświadczeniem), jak też że złożona przez nich oferta nie spełniała wymagań określonych przez zamawiającego.

Wskazany wyżej obowiązek zatrzymania wadium nie znajdzie również zastosowania w sytuacji, gdy wykonawca zostanie wykluczony z postępowania z uwagi na to, że nie posiada uprawnień do wykonywania określonej działalności lub znajduje się w sytuacji ekonomicznej, która
nie gwarantuje wykonania zamówienia. W takich bowiem przypadkach wykonawca podlega wykluczeniu, a jego ofertę uznaje się za odrzuconą.

Na tle powyższego należy jeszcze wskazać, iż zatrzymanie wadium może nastąpić wyłącznie w sytuacji wcześniejszego prawidłowego wezwania wykonawcy do uzupełnienia dokumentów. W jego braku zamawiający także obowiązany jest zwrócić kwotę wadium.

Przepis nakazujący zatrzymywanie wadium miał w założeniu zabezpieczać przed zmowami cenowymi. Zdarza się bowiem, że powiązane ze sobą spółki składają dwie różne oferty,
a później celowo nie uzupełniają brakujących dokumentów w tej tańszej, żeby zamawiający musiał wybrać ofertę droższą. W sytuacji jednak, gdy brak uzupełnienia wymaganych dokumentów nie był przez wykonawcę zawiniony, zamawiający jest obowiązany wadium zwrócić.