Maksymalny czas trwania umowy terminowej

Przeczytaj także: Rodzaje i czas trwania umowy o pracę

Umowa na czas określony nie może być zawarta w celu zostawienia sobie „furtki” do łatwego zwolnienia

Zawieranie długoterminowych umów o pracę na czas określony na okresy dłuższe może być uzasadnione jedynie w przypadku, gdy istnieją obiektywne lub racjonalne przesłanki - poza dążeniem pracodawcy do "ułatwienia" sobie zwolnień pracowników - do zatrudnienia pracownika, w ramach długotrwałej terminowej umowy o pracę i to za krótkim, bo dwutygodniowym okresem wypowiedzenia. Jest to uzasadnione wówczas, gdy szczególne przepisy ustawowe w sposób wyczerpujący określają okoliczności i przesłanki dopuszczalności zawierania wyłącznie takich umów, bądź gdy strony stosunku pracy jednoznacznie i zgodnie zmierzały do zawarcia pracowniczego kontraktu terminowego, któremu nie sprzeciwia się poczucie sprawiedliwości oparte na usprawiedliwionym społeczno-gospodarczym przeznaczeniu prawa i zasadach współżycia społecznego (art. 8 KP) - np. w sytuacji przejściowych/okresowych potrzeb posiadania danego stanowiska pracy w zakładzie.

Zawieranie długotrwałej umowy o pracę na czas określony, z możliwością jej rozwiązania za dwutygodniowym okresem wypowiedzenia, może być również postrzegane jako zmierzające do obejścia unormowań zawartych w art. 251 § 1 i 2 KP, które przewidują, że zawarcie trzeciej kolejnej umowy o pracę na czas określony lub uzgodnienie między stronami w czasie trwania umowy o pracę na czas określony dłuższego wykonywania pracy na tej podstawie jest równoznaczne w skutkach prawnych lub uważa się z mocy prawa za zawarcie umowy o pracę na czas nieokreślony.

Umowa na 5 i 9 lat to za długo?

Pogląd ten podzielił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7.9.2005 r. (II PK 294/04, OSNP z 2006 r., Nr 13-14, poz. 207), w którym uznał, iż zawarcie długoterminowej umowy o pracę na czas określony (9 lat) z dopuszczalnością jej wcześniejszego rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem może być kwalifikowane jako obejście przepisów prawa pracy, ich społeczno-gospodarczego przeznaczenia lub zasad współżycia społecznego, a tym samym naruszenie art. 58 § 1 i 2 ustawy z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) w związku z art. 300 KP. W najnowszym wyroku dotyczącym tej kwestii Są Najwyższy uznał, że pracodawca który zawarł z pracownikiem umowę na czas określony na okres 5 lat również naruszył przepisy (Wyrok SN z 25.10.2007., II PK 49/07)

Przepisy prawa pracy zakazują bowiem korzystania ze swych praw w sposób sprzeczny z ich społeczno-gospodarczym przeznaczeniem (tj. z celem regulacji prawnej) lub z zasadami współżycia społecznego (normami moralnymi, obyczajowymi i zwyczajowymi) (art. 8 KP). Działanie naruszające w/w zasady nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzystaj z ochrony. Zatem umowa o pracę zawarta na czas określony na zbyt długi przedział czasu może zostać uznana za umowę o pracę na czas nieokreślony.

Oczywiście zastosowanie zasad współżycia społecznego i społeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa nie może być rozpatrywane w oderwaniu od stanu faktycznego danej sprawy. Jedynie do właściwości sądu należy zadecydowanie o potrzebie i sposobie ich zastosowania w okolicznościach danej sprawy. Natomiast ciężar dowodu będzie spoczywał na tym podmiocie, który zarzuca naruszenie zasad współżycia społecznego.