Praca na czarno a kontrola PIP i jej konsekwencje

Przeczytaj także: Jak wygląda kontrola PIP w firmie?

Definicja

Stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 ze zm.), o nielegalnym zatrudnieniu mówimy w przypadku:

• zatrudnienia przez pracodawcę osoby bez potwierdzenia na piśmie w wymaganym terminie rodzaju zawartej umowy i jej warunków,
• niezgłoszenia osoby zatrudnionej lub wykonującej inną pracę zarobkową do ubezpieczenia społecznego,
• podjęcia przez bezrobotnego zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności bez powiadomienia o tym właściwego powiatowego urzędu pracy,
• zatrudnienia lub powierzenia wykonywania innej pracy zarobkowej bezrobotnemu bez zawiadomienia właściwego powiatowego urzędu pracy,
• powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi nieposiadającemu zezwolenia na pracę, w przypadkach gdy jest ono wymagane, lub powierzenie wykonywania pracy na innych warunkach lub na innym stanowisku niż określone w zezwoleniu na pracę, z zastrzeżeniem sytuacji, o których wspomina art. 88i ustawy.

Gdy brak pisemnej umowy

Za niedopełnienie obowiązku wynikającego z art. 29 §2 K.p., czyli niepotwierdzenie na piśmie rodzaju zawartej umowy i jej warunków najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, grozi pracodawcy mandat karny, którego wysokość waha się między 1 000 zł a
2 000 zł.

W przypadkach, o których mowa w art. 96 § 1b Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia (tzw. recydywa), szef może być zmuszony do zapłacenia wyższej kary. Przepis ten stanowi bowiem, że jeżeli ukarany co najmniej dwukrotnie za wykroczenie przeciwko prawom pracownika określonym w Kodeksie pracy popełnia w ciągu dwóch lat od dnia ostatniego ukarania takie wykroczenie, właściwy organ Państwowej Inspekcji Pracy może w postępowaniu mandatowym nałożyć grzywnę w wysokości do 5000 zł.

Nie należy też zapominać, że inspektor pracy ma prawo zrezygnować ze stosowania postępowania mandatowego i skierować wniosek o ukaranie wprost do sądu, który to może orzec grzywnę sięgającą nawet 30 000 zł.

Inspektor informuje ZUS

Niezgłoszenie pracownika do ubezpieczenia społecznego nie należy do wykroczeń sankcjonowanych przez organy Państwowej Inspekcji Pracy. Nie jest to jednak równoznaczne z uniknięciem ewentualnych kłopotów- w razie stwierdzenia uchybienia w tym zakresie inspektor pracy przekazuje informację do właściwego organu, tj. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a ten rozpoczyna stosowną procedurę we własnym zakresie.