Niezapłacone składki ZUS a zobowiązania spadkobierców

Przeczytaj także: Grudniowe świadczenia - firmowa wigilia

Jak wynika z ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. (Dz. U. z 2008 r. nr 11, poz. 74 ze zm., dalej zwana "Ustawą") za zaległe zobowiązania płatników składek odpowiedzialność ponoszą spadkobiercy. Warunkiem powstania odpowiedzialności długi spadkowe, na gruncie prawa cywilnego jest przyjęcie spadku. Wówczas o zakresie odpowiedzialności rozstrzyga, czy było to przyjęcie proste (bez ograniczania odpowiedzialności za długi), czy też przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza (z limitem odpowiedzialności za długi). Ustawy odsyła również do odpowiedniego stosowania przepisów ustawy Ordynacja podatkowa (Dz. U. 2005 r. Nr 8 poz. 60, dalej zwana "Ordynacją"), która reguluje odpowiedzialność spadkobierców za zaległe zobowiązania z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne.

Zgodnie przepisami Ordynacji spadkobierca ponosi odpowiedzialność za zaległości podatkowe, przez które należy rozumieć na gruncie ubezpieczeń społecznych nieopłacone w terminie składki, odsetki za zwłokę od tych zaległości, jak również opłatę prolongacyjną oraz koszty upomnienia i koszty postępowania egzekucyjnego prowadzonego wobec spadkodawcy powstałe do dnia otwarcia spadku. Spadkobiercy nie będą jednak obciążani opłatą dodatkową w wymiarze do 100% nieopłaconej składki, jaką w myśl art. 24 ust. 1 Ordynacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych mógłby obciążyć spadkodawcę jako płatnika w przypadku nieopłacenia składek lub opłacenia ich
w zaniżonej wysokości.

Należy zaznaczyć, iż spadkobiercy są nie tylko zobowiązani do uregulowania należnych składek, ale także uprawnieni do otrzymania zwrotu od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli spadkodawca miał nienależnie opłacone składki. Wówczas kwoty te podlegają oprocentowaniu do dnia otwarcia spadku. Warunkiem uzyskania zwrotu jest złożenie w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych dokumentów korygujących.

O odpowiedzialności spadkobierców Zakład Ubezpieczeń Społecznych orzeka w drodze decyzji. Decyzja wskazywać będzie na zakres odpowiedzialności poszczególnych spadkobierców bądź wysokość podlegających zwrotowi na rzecz spadkobierców nienależnie opłaconych składek, jeśli takie istnieją. Spadkobierca zobowiązany jest uregulować wynikające z decyzji zobowiązania w terminie 14 dni od daty otrzymania decyzji.