Umowa o zakazie konkurencji nie obejmuje rodziny

Przeczytaj także: Zakaz konkurencji w stosunku pracy. O czym pamiętać by był skuteczny?

Stroną umowy o zakazie konkurencji jest tylko pracownik

Przepisy prawa pracy przewidują dwa rodzaje umów o zakazie konkurencji - umowy zawierane na okres trwania stosunku pracy oraz umowy zobowiązujące do niepodejmowania działań konkurencyjnych wobec byłego pracodawcy po ustaniu zatrudnienia. Bez względu jednak na rodzaj umowy jej stronami są pracodawca i pracownik. Z tego powodu umowa nie może obejmować zobowiązań w stosunku do innych osób. Ponadto wskazać należy, że w przepisach dotyczących umów o zakazie konkurencji mowa jest o pracowniku - a więc osobie pozostającej w stosunku pracy. Dodatkowo, umowa o zakazanie konkurencji po ustaniu stosunku pracy może zostać zawarta jeśli pracodawca i pracownik mają dostęp do szczególnie ważnych informacji, których nie będą najprawdopodobniej posiadali członkowie rodziny pracownika.

W opisanej w pytaniu sytuacji można by jedynie rozważyć możliwość zawarcia innych umów (na podstawie Kodeksu cywilnego), których przedmiotem jest zakaz konkurencji. Umowy te musiałby być jednak podpisane przez małżonka, zstępnych lub wstępnych. Zgodnie z art. 3531 KC, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Jednak postanowienie umowy zobowiązujące małżonka, wstępnych i zstępnych pracownika do zachowania poufności podlegałoby ocenie, na podstawie art. 3531 KC, pod względem zgodności z zasadami współżycia społecznego i właściwościami (naturą) stosunku i mogłoby zostać uznane za nieważne.

Jeśli pracodawca chce zabezpieczyć się przed możliwością ujawnienia ważnych dla firmy informacji osobom trzecim, to jedyną możliwością jest zawarcie w umowie o pracę klauzuli zobowiązującej pracownika do zachowania poufności.

Złożenie zeznania rocznego PIT przez pracownika

Postanowienie zobowiązujące byłego pracownika przedstawiania przez niego zeznania PIT nie jest zgodne z prawem bez względu na to, czy umowa dotyczy zakazu konkurencji w trakcie, czy też po ustaniu stosunku pracy. W przypadku pierwszej z tych umów wskazać należy na przepisy KP, które stanowią, że pracodawca oprócz podstawowego katalogu danych takich jak imię, nazwisko, imiona rodziców, data urodzenia, miejsce zamieszkania (adres do korespondencji), wykształcenie, przebieg dotychczasowego zatrudnienia, ma prawo żądać od pracownika podania jego innych danych osobowych, jeżeli podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez niego ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy. Tymczasem zeznanie podatkowe zawiera wiele innych (niewskazanych w przepisach) danych i informacji o osobie, której dotyczy, jak również (w przypadku np. wspólnego rozliczania małżonków) o innych osobach.