Umowa na czas wykonania określonej pracy

Przeczytaj także: Trzecia umowa na czas określony- wypowiedzenie

Stosownie do art. 25 § 1 K.p., umowę o pracę zawiera się na czas nieokreślony, na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy. Przepisy dopuszczają również możliwość zawarcia umowy na zastępstwo pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, spowodowanej np. chorobą czy urlopem bezpłatnym.

Umowa na czas wykonania określonej pracy w istocie stanowi odmianę umowy na czas określony. Jest również umową terminową, przy czym należy zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 30 § 1 pkt 5 K.p. stosunek pracy z takiej umowy ustaje automatycznie, z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania ją zawarto. Nie jest tu więc potrzebne składanie żadnych dodatkowych oświadczeń woli.

Należy więc uznać, że omawiany tu rodzaj umowy charakteryzują dwie, ściśle ze sobą związane, cechy - mianowicie: specyficzny sposób oznaczenia jej trwania oraz jej szczególny cel, który wyraża się w zobowiązaniu, a w konsekwencji- w obowiązku, wykonania określonej pracy na rzecz zatrudniającego (por. wyrok SN z 15 listopada 2001 r., II UKN 627/00, OSNP 2003, Nr 16, poz. 385).

We wskazanym powyżej wyroku, SN poświęcił również chwilę uwagi pojęciu ,,określonej pracy", która w jego opinii oznacza konkretne zadanie (zadania) robocze, mieszczące się w zakresie rodzajowo wskazanych czynności. Treść zadania roboczego stanowi przedmiot polecenia pracodawcy i właśnie z tego powodu nie jest objęta wymaganiem zgodnych oświadczeń woli. Wykonanie określonej pracy stanowi jednak nie tylko cel umowy, ale pełni jednocześnie funkcję zdarzenia, które kładzie kres powstałemu z niej stosunkowi pracy. Co ważne, pracownik musi być świadomy tej funkcji i wyrazić zgodę na taki sposób określenia okresu swego zatrudnienia.

Dobre i złe strony

Niewątpliwą zaletą umowy na czas wykonania określonej pracy jest jej automatyczne zakończenie po wykonaniu przez pracownika umówionego zadania. Nie należy też zapominać, że ustawodawca pozwala tu pracodawcy na większą dowolność niż w przypadku standardowej umowy na czas określony- umowę na czas wykonania określonej pracy można zawierać z jednym pracownikiem niezliczoną ilość razy. W jej przypadku nie znajduje bowiem zastosowania art. 25¹ K.p., zgodnie z którym podpisanie trzeciej umowy na czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy bezterminowej.

Minusem tego rodzaju umowy jest natomiast niemożność jej wcześniejszego wypowiedzenia. W postanowieniach umowy na czas wykonania określonej pracy nie ma bowiem miejsca dla klauzuli dopuszczającej jej przedterminowe rozwiązanie za wypowiedzeniem. Taka możliwość stałaby bowiem w sprzeczności z celem, dla którego zawarto umowę.

Alternatywne rozwiązania

Jak już wyżej wspomniano, treść omawianej tu umowy nie może zezwalać na jej wcześniejsze rozwiązanie za wypowiedzeniem. Nie oznacza to jednak, że pracodawca musi np. znosić wybryki niesubordynowanego pracownika do czasu zakończenia umówionego zadania. Przepisy dopuszczają bowiem możliwość rozwiązania umowy na czas wykonania określonej pracy w trybie art. 52 § 1 K.p., a więc bez wypowiedzenia z winy pracownika. Podobne prawo przysługuje pracownikowi, który może rozwiązać ją z winy pracodawcy (art. 55 § 1¹ K.p.).

Wcześniejsze rozwiązanie takiej umowy możliwe jest także w przypadku, gdy firma ogłosi likwidację lub upadłość. W takiej sytuacji każda ze stron stosunku pracy może rozwiązać ją za dwutygodniowym wypowiedzeniem (art. 41¹ § 2 K.p.). Ponadto nic nie stoi na przeszkodzie, aby umowa na czas wykonania określonej pracy została zerwana w każdym momencie jej trwania, za porozumieniem stron.