Zabiegi rehabilitacyjne a zwolnienie od pracy

Przeczytaj także: Zwolnienie od pracy a prowadzenie zajęć dydaktycznych

Katalog zdarzeń, które powodują, że szef ma obowiązek zwolnić pracownika z wykonywania obowiązków służbowych, określa rozporządzenie MPiPS z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz. U. Nr 60, poz. 281 ze zm.). Zgodnie z przepisami powyższego rozporządzenia, pracodawca zobligowany jest zwolnić pracownika od pracy m.in. w przypadku, gdy:

• obowiązek taki wynika z Kodeksu pracy, z przepisów wykonawczych do Kodeksu pracy albo z innych przepisów prawa (§ 4 rozporządzenia),
• pracownik musi stawić się na wezwanie organu administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sądu, prokuratury, policji albo organu prowadzącego postępowanie w sprawach o wykroczenia (§ 6 rozporządzenia),
• pracownik bierze udział w posiedzeniu komisji pojednawczej w charakterze członka tej komisji albo jest stroną lub świadkiem w postępowaniu pojednawczym (§ 8 rozporządzenia),
• pracownik musi przeprowadzić obowiązkowe badania lekarskie i szczepienia ochronne przewidziane przepisami o zwalczaniu chorób zakaźnych, o zwalczaniu gruźlicy oraz o zwalczaniu chorób wenerycznych (§ 9 rozporządzenia),
• pracownik- krwiodawca udaje się do stacji krwiodawstwa w celu oddania krwi lub przeprowadzenia zaleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich, jeżeli nie mogą one być wykonane w czasie wolnym od pracy (§ 12 rozporządzenia).

Przepisy przewidują również możliwość zwolnienia od pracy również w przypadku różnych zdarzeń rodzinnych (np. ślubu pracownika lub urodzenia się jego dziecka, zgonu osoby należącej do najbliższej rodziny zatrudnionego).

Żadna z regulacji omawianego rozporządzenia, ani też żaden z przepisów prawa pracy nie obliguje pracodawcy do zwolnienia podwładnego na czas trwania zaleconych mu zabiegów rehabilitacyjnych. Należy więc uznać, że udzielenie pracownikowi wolnego z tego powodu zależy wyłącznie od dobrej woli przełożonego. W takim przypadku czas rehabilitacji może zostać potraktowany jako usprawiedliwiona, nieodpłatna nieobecność w pracy. Co ważne, pracodawca, który zgadza się na takie rozwiązanie, nie może żądać od pracownika odpracowywania czasu spędzonego na rehabilitacji.

WAŻNE!

Warto jednak podkreślić, że istnieją wyjątkowe sytuacje, w których pracodawca zobligowany jest zwolnić pracownika na czas zabiegów rehabilitacyjnych. Obowiązek taki wynika z przepisów ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776 ze zm.). Stosownie do art. 20 ust. 1 pkt 2 tejże ustawy, pracownik o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma prawo do zwolnienia od pracy (z zachowaniem wynagrodzenia) w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy. Jest to jednak jedyny, ustawowo przewidziany, przypadek, w którym pracodawca musi udzielić zwolnienia podwładnemu udającemu się na rehabilitację.