Podnoszenie kwalifikacji niezgodne z Konstytucją

Przeczytaj także: Potrącenia z wynagrodzenia: zwrot za szkolenie

W myśl art. 103 K.p., w zakresie i na warunkach ustalonych, w drodze rozporządzenia, przez Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej pracodawca ułatwia pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Przepis ten wzbudził wątpliwości Rzecznika Praw Obywatelskich ze względu na duży stopień ogólnikowości i sprawą ostatecznie zajął się Trybunał Konstytucyjny.

Niezgodny z art. 92 ust. 1 Konstytucji RP

Sędziowie stwierdzili, że zawarta w art. 103 K.p. delegacja ustawowa skonstruowana jest w nieprawidłowy sposób. Ustawodawca nie wskazał bowiem ani dokładnego zakresu spraw, które powinny zostać uregulowane w rozporządzeniu, ani też wytycznych dotyczących treści tego aktu, a tego właśnie wymaga się od ustawowego upoważnienia, na podstawie którego wydawane jest rozporządzenie (por. art. 92 ust. 1 Konstytucji RP).

W związku z powyższym TK uznał, że odesłanie ma charakter blankietowy, co pozwala właściwym ministrom swobodnie kształtować regulacje związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych przez pracowników. W efekcie rozporządzenie, które powinno być aktem wychowawczym, funkcjonuje samodzielnie, w oderwaniu od ustawy.

Konieczne nowe rozporządzenie

Niezgodność art. 103 K.p. z Konstytucją przesądza również o niekonstytucyjności rozporządzenia z 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych.

Sędziowie podkreślili jednak, że w razie gdyby art. 103 K.p. stracił swą moc z dniem ogłoszenia wyroku, z tą datą przestałyby obowiązywać jakiekolwiek zasady i warunki podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych. W konsekwencji tego sytuacja pracowników, którzy korzystają np. z urlopów szkoleniowych czy innych świadczeń wynikających z rozporządzenia, pozostawałaby pod znakiem zapytania aż do momentu wydania nowych, zgodnych z konstytucją, rozporządzeń. Dlatego też TK orzekł, że wyrok wejdzie w życie po 12 miesiącach od czasu jego publikacji w Dzienniku Ustaw.

Przypomnijmy, przepisy rozporządzenia uprawniają pracowników podnoszących kwalifikacje zawodowe m.in. do:

• urlopu szkoleniowego,
• zwolnienia z części dnia pracy,
• otrzymania zwrotu kosztów przejazdu, zakwaterowania i wyżywienia w przypadku, gdy nauka odbywa się w innej miejscowości niż miejsce zamieszkania i miejsce pracy pracownika,
• otrzymania zwrotu kosztów podręczników i innych materiałów szkoleniowych,
• otrzymania zwrotu opłaty za naukę (czesne).