Prawa autorskie a publikowanie w sieci

Przeczytaj także: Zdjęcia znalezione w Internecie a prawa autorskie

Ogólna zasada Prawa Autorskiego dotycząca wykorzystywania cudzych utworów wymaga uzyskania tzw. licencji, czyli zgody autora lub innej osoby, której przysługują autorskie prawa majątkowe, np. wydawcy czy producenta. Umowa licencyjna powinna określać także wysokość wynagrodzenia przysługującego licencjodawcy.

Od zasady konieczności zapłaty wynagrodzenia i uzyskania zgody uprawnionego na korzystanie z utworu (w tym zamieszczenia na stronie internetowej całego materiału lub jego fragmentów) Prawo Autorskie przewiduje kilka wyjątków. Należy jednak pamiętać, że przypadki te są odstępstwami od ogólnej zasady, a więc należy je interpretować w sposób zwężający i z dużą ostrożnością. Do tych wyjątków należą:

• Prawo przedruku: można zamieszczać w internecie w celach informacyjnych już rozpowszechnione sprawozdania z bieżących wydarzeń, aktualne artykuły na tematy polityczne, gospodarcze i religijne (oraz krótkie wyciągi z takich sprawozdań i artykułów), aktualne wypowiedzi i komentarze, fotografie reporterskie, przeglądy oraz krótkie streszczenia publikacji i utworów rozpowszechnionych. W celu skorzystania z prawa przedruku konieczne jest, aby utwory, które zamierza się wykorzystać zostały już wcześniej rozpowszechnione za zgodą twórcy oraz cechowały się aktualnością, czyli dotyczyły sytuacji bieżącej, budzącej zainteresowanie. Materiał musi jednak zostać usunięty ze strony internetowej firmy, gdy zawarte w nim informacje stracą aktualność.
• Prawo cytatu: na zasadzie cytatu można wykorzystywać w internecie fragmenty, a nawet (w wyjątkowych przypadkach) całość materiałów, jeśli zostaną spełnione łącznie trzy warunki. Po pierwsze, przytaczać można jedynie „urywki rozpowszechnionych utworów” lub „drobne utwory w całości”. Ponadto, cytat może być zamieszczony jedynie w utworze stanowiącym samoistną całość – np. w szerszym, mającym charakter utworu, opracowaniu o firmie lub branży – a cytowanie powinno być uzasadnione „wyjaśnieniem, analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku twórczości”.

Oba przypadki dozwolonego użytku materiałów w internecie (prawo przedruku i prawo cytatu) mają to znaczenie, że nie jest wymagana zgoda uprawnionego na korzystanie z utworów, ale z tego tytułu uprawniony może domagać się wynagrodzenia. Ponadto, w granicach dozwolonego użytku z utworu można korzystać jedynie pod warunkiem wymienienia imienia i nazwiska twórcy oraz źródła - podsumowuje Kancelaria Prawna Chajec, Don-Siemion&Żyto.