Czasowe powierzenie innej pracy

Przeczytaj także: Powierzenie innej pracy- czy można zmienić zdanie?

Możliwość powierzenia pracownikowi innych obowiązków niż dotychczas wykonywane wynika z art. 42 § 4 K.p. W myśl tego przepisu, pracodawca ma prawo zlecić pracownikowi inną pracę niż określona w umowie, przy czym należy pamiętać, że możliwość ta uzależniona jest od łącznego spełnienia czterech warunków:

• występują uzasadnione potrzeby pracodawcy,
• okres powierzenia innej pracy nie przekracza trzech miesięcy w roku kalendarzowym,
• wynagrodzenie pracownika nie ulega obniżeniu,
• powierzone obowiązki odpowiadają kwalifikacjom pracownika.

Wyłącznie wystąpienie wszystkich wyżej wypunktowanych przesłanek obliguje pracownika do podjęcia innej pracy niż dotychczas wykonywana. W takim też przypadku na pracodawcy nie ciąży obowiązek wręczenia podwładnemu wypowiedzenia zmieniającego. Co ważne, przesunięcie na inne stanowisko może dotyczyć zarówno osób zatrudnionych na czas nieokreślony, jak i określony, a także na okres próbny i na czas wykonania określonej pracy.

Uzasadniona potrzeba

Niemożność znalezienia odpowiedniego kandydata na kluczowe dla firmy stanowisko niewątpliwie tłumaczy powstanie uzasadnionej potrzeby pracodawcy. Warto tu jednak podkreślić, że zgodnie z opinią SN (por. wyrok z 8 sierpnia 1979 r., I PR 55/79, OSNCP 1980, Nr 2, poz. 30), uznaje się za nią uzasadnioną potrzebę zakładu pracy, a nie działu, do którego skierowano pracownika.

Co ważne, pracownikowi przysługuje prawo do poddania w wątpliwość zasadności oddelegowania go do innej pracy, ale należy pamiętać, że rozstrzygające zdanie w tej kwestii należy do sądu.

3 miesiące, a nawet pół roku

Powierzenie innej pracy nie może mieć stałego charakteru. Ustawodawca wskazuje, że maksymalny czas wykonywania innych obowiązków niż powierzone nie powinien przekraczać 3 miesięcy w roku kalendarzowym. Może się więc zdarzyć, że szef skieruje podwładnego do pracy na inne stanowisko na kilka krótszych okresów (np. maj, lipiec i sierpień danego roku kalendarzowego), ale niewykluczone jest, że oddelegowanie potrwa dłużej. Jest to możliwe przy zbiegu dwóch lat kalendarzowych. A zatem, jeżeli pracownik został skierowany do innej pracy np. w październiku, to może przy niej pozostać aż do końca marca następnego roku kalendarzowego, czyli przez 6 miesięcy.

Warto dodać, że oddelegowanie pracownika (bez jego zgody) do innej pracy na okres dłuższy niż przewiduje to ustawa może zrodzić po stronie pracodawcy odpowiedzialność odszkodowawczą na podstawie art. 471 K.c. w zw. z art. 300 K.p. (por. wyrok z 4 grudnia 1997 r., I PKN 418/97, OSNAPiUS 1999, Nr 2, poz. 44).

Pensja taka sama albo wyższa

Kolejna kwestia dotyczy wynagrodzenia, które w czasie powierzenia innej pracy nie może ulec obniżeniu. Nie ma natomiast żadnych przeszkód, aby pracownik zarabiał więcej niż dotychczas.

Księgowy nie może wydawać numerków

Nowe obowiązki muszą odpowiadać kwalifikacjom pracownika- to ostatnia z przesłanek, którą szef musi spełnić powierzając podwładnemu inną pracę. Stosowne kwalifikacje nie mogą być jednak rozumiane wąsko i ograniczane do np. posiadania odpowiedniego dyplomu. W opinii SN, pracą odpowiednią do kwalifikacji jest praca, która ich nie przekracza oraz przy której znajdują one- chociażby częściowo- zastosowanie (por. wyrok z 5 lutego 1998 r., I PKN 515/97, OSNAPiUS 1999, Nr 2, poz. 42).

Ponadto czasowe przesunięcie do innej pracy bezwzględnie nie może służyć jako narzędzie dyskryminacji pracownika. Nie należy więc np. oddelegowywać księgowego na stanowisko szatniarza. Powierzenie wykwalifikowanemu pracownikowi pracy nie wymagającej żadnych kwalifikacji zawodowych, w okresie biegnącego wypowiedzenia warunków pracy i płacy, narusza art. 42 § 4 K.p., a odmowa zastosowania się do takiego polecenia pracodawcy nie uzasadnia dyscyplinarnego zwolnienia pracownika (por. wyrok SN z 8 maja 1997 r., I PKN 131/97, OSNAPiUS 1998, Nr 6, poz. 178).

Reasumując, stanowisko szefa przedstawione w przykładzie jest jak najbardziej prawidłowe. Jeżeli powierzone obowiązki nie spowodują obniżenia wynagrodzenia pracownika, nic nie stoi na przeszkodzie, aby czasowo przenieść go na inne stanowisko. Pozostałe trzy przesłanki w tym przypadku zostały bowiem spełnione. Wakat na kluczowym dla firmy stanowisku niewątpliwie tłumaczy powstanie uzasadnionej potrzeby pracodawcy. Nowa praca odpowiada kwalifikacjom posiadanym przez zatrudnionego. Natomiast okres, na który ma zostać powierzona, wynosi wprawdzie 5 miesięcy, ale następuje on u zbiegu dwóch lat kalendarzowych.

WAŻNE!

Jeżeli decyzja w sprawie powierzenia innej pracy jest uprawniona (zostały spełnione cztery konieczne warunki), pracownik ma obowiązek się do niej dostosować. Stosowanie się do poleceń pracodawcy stanowi jeden z głównych obowiązków pracowniczych (por. art. 100 K.p.), którego naruszenie może zaowocować rozwiązaniem umowy o pracę w trybie art. 52 § 1 K.p.