Kiedy pracownikowi można obniżyć wynagrodzenie za pracę?

Przeczytaj także: Wadliwa praca a prawo do wynagrodzenia

W przypadku, gdy pracownik przestał wykonywać część dotychczasowych obowiązków, pracodawca również może dokonać obniżenia wynagrodzenia w celu zbliżenia jego wysokości do wynagrodzeń innych pracowników wykonujących podobną pracę.

Inne powody i możliwości zmiany wynagrodzenia pracownika

Obniżenie pensji pracownika może także nastąpić w wyniku różnych potrąceń z pensji zatrudnionego. Problematykę dopuszczalnych potrąceń z przysługującego pracownikowi wynagrodzenia za pracę reguluje Kodeks Pracy.

W stosunkach pracy nie mogą być stosowane zasady potrąceń przewidziane w prawie cywilnym, gdyż Kodeks Pracy odmiennie reguluje te zagadnienia. Oznacza to, że pracodawca zobowiązany do wypłacenia pracownikowi wynagrodzenia za pracę, nie może z tego wynagrodzenia dokonać potrącenia własnej wierzytelności. Przykładowo, nie jest dopuszczalne potrącenie z wynagrodzenia za pracę niedoboru zawinionego przez pracownika, jeżeli ten nie wyrazi pisemnej zgody na potrącenie konkretnej kwoty należności, zgodnie z art. 91 Kodeksu Pracy. W regulacji tej chodzi o to, aby chronić wynagrodzenie za pracę świadczoną przez pracownika, stanowiące podstawę egzystencji pracownika i jego rodziny. Dlatego też, w myśl art. 87 Kodeksu Pracy wolna od potrąceń jest kwota:

• minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych - przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
• 75 % minimalnego wynagrodzenia - przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,
• 90% minimalnego wynagrodzenia określonego przy potrącaniu kar pieniężnych.

Jak stanowi art. 91 Kodeksu Pracy, należności inne niż wymienione w art.87 KP mogą być potrącane z wynagrodzenia za pracę pracownika tylko za jego zgodą wyrażoną na piśmie. Pod pojęciem należności potrącanych na rzecz pracodawcy należy rozumieć te kwoty, które dotyczą bezpośrednio pracodawcy, to znaczy np. należności z tytułu odpowiedzialności materialnej pracownika, na których potrącenie pracownik wyraził zgodę. Do kręgu możliwych do potrącenia należności zalicza się też:

• składki członkowskie związkowe, pomimo, że pracodawca jest zobowiązany na wniosek związku zawodowego i za zgodą pracownika dokonywać ich potrąceń, to jednak nie są to potrącenia na rzecz pracodawcy, lecz na rzecz związku zawodowego,
• składki ubezpieczeń dobrowolnych, nawet jeśli pracodawca organizuje i dokonuje obsługi administracyjnej danego ubezpieczenia, gdyż należność potrącana następuje na rzecz właściwej instytucji ubezpieczeniowej.

W stosunku do tych dwóch wymienionych grup należności, potrącenie jest dopuszczalne do
wysokości 80% minimalnego wynagrodzenia.