Nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy a kara porządkowa

Przeczytaj także: Nieusprawiedliwiona nieobecność przyczyną zwolnienia?

Pracodawca nie powinien usprawiedliwiać pracownikowi dni nieobecności urlopem wypoczynkowym, jeżeli przed datą nieobecności pracownik nie złożył wniosku o jego udzielenie. W związku z nieusprawiedliwioną nieobecnością w pracy pracownik może zostać ukarany karą porządkową, w tym także karą upomnienia. Za czas nieusprawiedliwionej nieobecności pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia.

1. Nieusprawiedliwiona nieobecność przyczyną dyscyplinarnego rozwiązania umowy

Każda nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy, nawet 1-dniowa, daje podstawę do rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę bez wypowiedzenia z jego winy (tzw. dyscyplinarka). Ocena zasadności takiego postępowania, dotycząca konkretnej sytuacji, należy jednak zawsze do pracodawcy. Analizując zachowanie pracownika, pracodawca powinien wziąć pod uwagę okoliczności zaistniałej sytuacji, np. czy dzień, w którym wystąpiła nieusprawiedliwiona nieobecność, był dla pracownika dniem pracy wynikającym z rozkładu jego czasu pracy, czy na ten dzień pracownik nie posiada innego niż zwolnienie lekarskie dokumentu usprawiedliwiającego nieobecność w pracy, a także inne okoliczności, np. zachowanie pracownika, jego stan zdrowia, powód nieobecności w pracy, fakt, czy wcześniej występowały podobne sytuacje itp.

Jeśli pracodawca nie podejmie decyzji o rozwiązaniu z pracownikiem umowy, może ukarać go za nieusprawiedliwioną nieobecność w pracy karą porządkową. Za takie naruszenie obowiązków pracodawca może wymierzyć pracownikowi zarówno karę upomnienia, nagany, jak i karę pieniężną. Przy czym wybór konkretnej kary należy do pracodawcy.

Ważne
Pracodawca ma 2 tygodnie na ukaranie pracownika. Kara porządkowa może zostać nałożona na pracownika tylko po uprzednim wysłuchaniu go. Kara nie może być zastosowana po upływie 2 tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia.

2. Wniosek o udzielenie urlopu składa się przed jego wykorzystaniem

Przyczynami usprawiedliwiającymi nieobecność pracownika w pracy są zdarzenia i okoliczności określone przepisami prawa pracy, które uniemożliwiają stawienie się pracownika do pracy i jej świadczenie (np. choroba pracownika lub członka jego najbliższej rodziny), a także inne przypadki niemożności wykonywania pracy wskazane przez pracownika i uznane przez pracodawcę za usprawiedliwiające nieobecność w pracy. Przyczyną usprawiedliwiającą nieobecność w pracy jest także urlop wypoczynkowy. Warunkiem takiego uzasadnienia nieobecności jest złożenia wniosku o udzielenie urlopu przed okresem swojej nieobecności, a w przypadku urlopu na żądanie fakt poinformowania pracodawcy o swojej nieobecności najpóźniej do końca tego dnia.

Urlopu udziela się pracownikowi na jego wniosek w terminie zgodnym z planem urlopowym bądź uzgodnionym pomiędzy pracownikiem i pracodawcą. Wskazanie terminu wykorzystania urlopu powinno być dokonane przed jego wykorzystaniem - w tym celu pracownik powinien wcześniej dostarczyć pracodawcy wniosek urlopowy. Usprawiedliwianie nieobecności urlopem wypoczynkowym przyznanym po okresie tej nieobecności może zostać potraktowane jako działanie niezgodne z prawem, mogące rodzić podstawę do nadużycia prawa, a w przypadku kontroli PIP może stanowić przedmiot zainteresowania inspektorów. Dlatego też nie powinno się stosować takich praktyk, mimo iż takie rozwiązanie mogłoby być korzystniejsze dla pracownika.