Telepraca a wypadek przy pracy

Przeczytaj także: Dofinansowanie z PFRON a telepraca

Art. 67⁵ K.p. definiuje telepracę jako rodzaj pracy regularnie wykonywanej poza zakładem pracy przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej. W przeważającej liczbie przypadków telepracownicy wykonują swe obowiązki w domu i tam właśnie ulegają ewentualnym wypadkom.

Bez szczególnych przepisów

Przepisy prawa pracy nie traktują w sposób szczególny wypadków przy pracy telepracowników. Zastosowanie znajdują tu więc regulacje ogólne. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, wypadek przy pracy jest nagłym zdarzeniem wywołanym przyczyną zewnętrzną, powodującym uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
• w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Z powyższego wynika więc, że za wypadek przy pracy uznaje się nagłe zdarzenie, do którego doszło w dowolnym miejscu i czasie, pod warunkiem jednak, iż pozostawało ono w funkcjonalnym związku z pracą wykonywaną przez pracownika. Bez wątpienia wypadkiem przy pracy będzie zatem np. porażenie prądem, którego telepracownik doznał zarówno w swoim domu, jak i w innym miejscu, w którym wykonywał obowiązki pracownicze.

Obowiązki szefa

Pracodawca powinien przede wszystkim pamiętać, że wypadek przy pracy, któremu uległ telepracownik, obliguje go do podjęcia takiej samej procedury, jaką wszczyna się w sytuacji, gdy do wypadku dojdzie na terenie firmy. Chodzi tu m.in. o:

• zabezpieczenie miejsca wypadku,
• obowiązek poinformowania o nieszczęśliwym zajściu właściwego okręgowego inspektora pracy (por. art. 234 § 2 K.p.),
• podjęcie działań mających na celu ustalenie okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (por. art. 234 § 1 K.p.),
• udokumentowanie zajścia zgodnie z zasadami zawartymi w rozporządzeniu Rady Ministrów z 28 lipca 1998 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania.

Trzeba jednak pamiętać, że osoby świadczące telepracę najczęściej ulegają wypadkom przy pracy we własnym mieszkaniu. Z tego właśnie powodu ustalenie okoliczności wypadku może czasem przysporzyć pracodawcy problemów.

Z jednej bowiem strony na szefie spoczywa ciężar ustalenia zdarzeń towarzyszących wypadkowi, z drugiej zaś musi on mieć na względzie, że jakakolwiek kontrola w domu telepracownika może odbyć się jedynie za uprzednią zgodą zainteresowanego (por. art. 67¹⁴ § 2 K.p.). Błędem jest oczywiście utożsamianie kontroli z działaniami mającymi na celu ustalenie okoliczności wypadku, ale powinny one niewątpliwie odbywać się z poszanowaniem spokoju domowego poszkodowanego pracownika

Dlatego też przeprowadzenie czynności ustalających okoliczności wypadku w domu podwładnego powinno być poprzedzone uzyskaniem jego zgody. Może się jednak zdarzyć, że pracownik ze względu na swój stan zdrowia (np. utrata przytomności) nie będzie w stanie wyrazić zgody lub udostępnić mieszkania, co wówczas?

W razie przemijającej przeszkody, jaką jest zły stan zdrowia telepracownika, stosowną decyzję może tu podjąć jego współmałżonek. Jeśli natomiast małżonek nie wyrazi zgody lub np. pracownik jest osobą samotną, pracodawca powinien powstrzymać się z ustaleniem okoliczności wypadku do czasu ustania przeszkody, która uniemożliwia podwładnemu wyrażenie woli.

Jeżeli wyżej wspomniane przeszkody uniemożliwiły sporządzenie protokołu wypadkowego w ciągu przepisowych 14 dni (por. § 8 ust. 1 rozporządzenia w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania), adnotację o ich zaistnieniu szef powinien zawrzeć w treści protokołu.