Czy można awansem udzielić urlop wypoczynkowy?

Przeczytaj także: Komu przysługuje większy wymiar urlopu wypoczynkowego?

Ogólne reguły

Zgodnie z art. 154 K.p., podstawowy wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi:

• 20 dni- jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
• 26 dni- jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

Co do zasady, pracodawca jest zobowiązany udzielić urlopu w roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył do niego prawo. Jeżeli jednak podwładny nie wykorzystał dni wolnych w terminie, na pracodawcy ciąży obowiązek udzielenia urlopu najpóźniej do końca pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego. Należy też pamiętać, że prawo do urlopu jest podmiotowe i osobiste, co w praktyce oznacza niemożliwość zrzeczenia się go lub przeniesienia na inną osobę.

W kilku sytuacjach przepisy dopuszczają możliwość przesunięcia terminu urlopu. Może tak się stać m.in. w przypadku:

• wniosku pracownika o przesunięcie terminu urlopu, umotywowanego ważnymi przyczynami,
• wystąpienia szczególnych potrzeb pracodawcy, jeżeli nieobecność pracownika spowodowałaby znaczne zakłócenia toku pracy,
• czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby, powołania na ćwiczenia wojskowe czy kwarantanny, która uniemożliwia pracownikowi rozpoczęcie urlopu w ustalonym terminie.

Kodeks pracy milczy

Żadna z regulacji Kodeksu pracy nie odnosi się do możliwości udzielenia urlopu wypoczynkowego awansem. Pomimo braku stosownych przepisów w tym zakresie, można jednak przyjąć, że nic nie stoi na przeszkodzie, aby strony stosunku pracy dorozumiały się w tej kwestii. Tego rodzaju umowa między pracodawcą a pracownikiem nie godzi bowiem ani w obowiązujące przepisy, ani też w zasady słuszności czy naturę stosunku pracy.

Jedynym problematycznym zagadnieniem może tu być długość urlopu. Jeżeli bowiem pracownik chciałby, aby szef udzielił mu go w znacznym wymiarze (np. przekraczającym połowę ogólnego wymiaru), można byłoby się zastanawiać, czy tym sposobem podwładny nie zostałby pozbawiony prawa do odpoczynku i regeneracji sił. Udzielenie awansem krótkotrwałego (np. pięciodniowego) urlopu nie powinno jednak wzbudzać zastrzeżeń.

Urlop przez pomyłkę

W praktyce może zdarzyć się i tak, że pracownik wykorzysta więcej dni urlopu niż mu przysługiwało na skutek zwykłej pomyłki (np. błędnego wyliczenia) przełożonego. Co wówczas? Czy pracodawca ma prawo uznać, że podwładny niejako awansem wykorzystał urlop, który przysługiwałby mu w późniejszym terminie?

Wydaje się, iż w takiej sytuacji wszystko zależy od tego, czy pracownik wyrazi zgodę na odliczenie mu pomyłkowo udzielonego urlopu z puli dni wolnych przysługujących mu w następnym roku kalendarzowym. W przeciwnym razie podwładnemu zostałyby automatycznie narzucone mniej korzystne warunki niż te, które wynikają z przepisów prawa pracy.

WAŻNE!

Umowa dotycząca udzielenia awansem urlopu wypoczynkowego powinna przewidywać, co stanie się w przypadku, gdy stosunek pracy między stronami zostanie rozwiązany zanim pracownik nabędzie prawo do urlopu, który już de facto wykorzystał.