Kiedy można uznać wypadek przy pracy?

Przeczytaj także: Wypadek przy pracy: stres jako współprzyczyna?

Wyrok SN z 23 stycznie 1986 r., II PR I/86, PiZS 1986/8/74:

„Przeżycie wewnętrzne (uraz psychiczny) w postaci emocji o znacznym nasileniu, wywołujące negatywne skutki w organizmie pracownika, może być uznane za przyczynę zewnętrzną wypadku w rozumieniu art. 6 ust. 1 (…) [ustawy z 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 1983 r. nr 30, poz. 144 z późn. zm.)], jeżeli zostało wywołane nie przez pracownika, lecz powstało wskutek okoliczności nietypowych dla normalnych stosunków pracowniczych”.

Za przyczynę zewnętrzną uznaje się również wysiłek fizyczny niezbędny do wykonywania pracy, na przykład dźwignięcie ciężaru. Jest tak nawet wtedy, gdy określony wysiłek fizyczny nie przekracza dopuszczalnych norm.

Wyrok Sądu Najwyższego z 9 lipca 1991 r., II PRN 3/91, OSP 1992/11/263:

„Pojęcie nadmiernego wysiłku fizycznego nie jest pojęciem abstrakcyjnym, które odnosi się do jakiegoś nie sprecyzowanego bliżej stopnia ogólnej odporności organizmu ludzkiego, lecz musi być odnoszone do konkretnych możliwości fizycznych i psychicznych danego pracownika. Nie ma więc przeszkód do przyjęcia, iż dla konkretnej osoby wykonywanie pracy w normalnych warunkach mogło stanowić nadmierny wysiłek”.

Przyczyna zewnętrzna zachodzi także wówczas, gdy pracownik doznał urazu np. na skutek potknięcia się lub omdlenia wywołanego czynnikiem zewnętrznym.

Przyczyna zewnętrzna pozostająca w związku z pracą może przyspieszać przebieg procesów chorobowych. Dlatego niewykluczone jest uznanie zawału serca za wypadek przy pracy, jeżeli wykazany zostanie związek między pracą a tym zdarzeniem.

Wyrok Sądu Najwyższego z 12 grudnia 1979 r., III PRN 53/79, SP 1980/10/33:

„Zawał serca może być uznany za wypadek przy pracy w rozumieniu art. 6 ust. 1 (…) [ustawy z 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 1983 r. nr 30 poz. 144 z późn. zm.)], jeżeli został spowodowany silnym przeżyciem psychicznym pracownika wskutek nawarstwiania się szczególnie krzywdzących okoliczności mających związek z pracą”.

Wyrok Sądu Najwyższego z 8 listopada 1994 r., II PRN 7/94, OSN nr 1995/9/108:

„Przy ocenie nadmiernego wysiłku jako przyczyny zewnętrznej wypadku przy pracy należy mieć na uwadze nie tylko rodzaj wykonywanych czynności, ale także warunki i okoliczności, w których czynności te są wykonywane”.

Przyczyna zewnętrzna jest koniecznym warunkiem uznania zdarzenia za wypadek przy pracy. Jeżeli więc niezdolność do pracy nastąpiła wyłącznie na skutek działania czynników wewnętrznych, to nie mamy do czynienia z wypadkiem przy pracy (np. choroba samoistna, rozległy zwał serca spowodowany ciągłym nadużywaniem alkoholu).

Przyczyną zewnętrzną jest również działanie innych osób (niezależnie od tego, czy ma ono charakter celowy, czy niecelowy, które powoduje szkodliwe dla życia lub zdrowia pracownika następstwa.

Przykład:
Pracownik zatrudniony w firmie na stanowisku spawacza został napadnięty i pobity. Ponieważ miało to miejsce w czasie wykonywania przez niego pracy na rzecz i terenie zakładu pracy oraz zostało wywołane przyczyną zewnętrzną w postaci działania osób trzecich, to napad ten powinniście uznać za wypadek przy pracy.