Kiedy można uznać wypadek przy pracy?

Przeczytaj także: Wypadek przy pracy: stres jako współprzyczyna?

Nagłość zdarzenia

Nagłość nie budzi wątpliwości w sytuacji wystąpienia takich zdarzeń, jak np. upadek z wysokości, skaleczenie, przewrócenie, uderzenie spadającymi przedmiotami itp. Wątpliwości mogą wystąpić dopiero, gdy ocenia się zdarzenie spowodowane działaniem np. czynników chemicznych lub termicznych. Uważa się, że zdarzenie jest nagłe wtedy, gdy trwa nie dłużej, niż wynosi czas jednej dniówki roboczej. Nie zawsze nagłe zdarzenie musi oznaczać jednocześnie zdarzenie jednorazowe, krótkie czy też gwałtowne.

Przykład:
Pracownik magazynu wielokrotnie w ciągu zmiany roboczej podnosił ładunki o znacznym ciężarze, skarżąc się przy tym na ból w plecach. Po kolejnym podniesieniu ładunku wypadł mu dysk z kręgosłupa. Taki ciąg wydarzeń spowodował uraz, który należy uznać za wypadek przy pracy.

Mogą również wystąpić przypadki, w których samo zdarzenie będące przyczyną wypadku trwa dłużej a skutek występuje nagle.

Przykład:
Udar cieplny, spowodowany dłuższym wykonywaniem pracy w wysokiej temperaturze, następuje w sposób nagły. Jednak jego przyczyna (działanie wysokiej temperatury) jest rozciągnięta w czasie. Mimo tej rozciągłości zdarzenie to należy uznać za wypadek przy pracy.

Nagłość nie musi oznaczać, że uszczerbek na zdrowiu powstaje natychmiast po wystąpieniu samej przyczyny zewnętrznej (w powyższym przykładzie jest to działanie wysokiej temperatury). Miedzy działaniem tej przyczyny a wystąpieniem uszczerbku (w powyższym przykładzie jest to udar cieplny) może upłynąć pewien czas.

Przyczyna zewnętrzna

Zdarzenie jest tylko wtedy wypadkiem przy pracy, jeżeli nastąpiło na skutek działania czynników zewnętrznych (przyczyny zewnętrznej), takich jak:

• działanie wysokich temperatur (np. oparzenia i odmrożenia),
• działanie elementów ruchomych maszyn, urządzeń technicznych, narzędzi pracy,
• działanie energii elektrycznej,
• działanie substancji chemicznych,
• wysiłek fizyczny,
• praca na poziomie różnym od zerowego itp.

Przykład:
Pracownik na placu budowy został uderzony belką przenoszoną za pomocą żurawia, w wyniku czego doznał rozległych urazów głowy. Zdarzenie to wystąpiło wskutek działania przyczyny zewnętrznej (uszczerbek na zdrowiu pracownika został spowodowany uderzeniem belki).

Przeżycie wewnętrzne można uznać także za przyczynę zewnętrzną wypadku przy pracy. Dzieje się tak w przypadkach, gdy stan emocjonalny pracownika został wywołany okolicznościami nietypowymi dla wykonywania przez niego pracy.