Podnoszenie kwalifikacji a obowiązki pracodawcy

Przeczytaj także: Skierowanie na szkolenie wbrew pracownikowi

Obligacja pracodawcy do ułatwiania podwładnym podnoszenia kwalifikacji wynika z art. 17 i 94 pkt 6 K.p. Co należy rozumieć przez „ułatwianie”? Należy przyjąć, że jest to nieodmawianie, bez uzasadnionych przyczyn, udziału w formie szkolenia, którą wybrał pracownik. Równie ważne jest stworzenie pozytywnej atmosfery wobec dokształcających się osób. Co do zasady, obowiązek ten dotyczy kwalifikacji mających związek z wykonywaną pracą.

Ułatwianie podnoszenia kwalifikacji wskazuje na ogólną powinność pracodawcy, polegającą na sprzyjaniu staraniom pracowników o zdobycie wiedzy, która będzie przydatna w obecnej lub przyszłej pracy. Zatrudnieni nie mają jednak prawa domagać się od szefa zorganizowania określonego rodzaju szkolenia (por. np. wyrok SN z 25 maja 2000 r., I PKN 657/99, OSNAPiUS 2001, Nr 22, poz. 660).

Formy podnoszenia kwalifikacji

Za podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych uznaje się:

• kształcenie w formach szkolnych (szkoły podstawowe, ponadpodstawowe, wyższe),
• doszkalanie, kształcenie i doskonalenie umiejętności w formach pozaszkolnych (np. kursy, szkolenia, seminaria, studia podyplomowe).

Pracownicy mogą dokształcać się w systemie:

• dziennym (z oderwaniem od obowiązków służbowych),
• wieczorowym (po zakończeniu pracy),
• zaocznym (w dni wolne od pracy),
• eksternistycznym (bez konieczności uczęszczania na zajęcia),
• samokształcenia kierowanego (w dni wolne od pracy) lub
• mieszanym.

Szczegółowe reguły dotyczące podnoszenia kwalifikacji określa rozporządzenie MEN oraz MIPS z 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (dalej: „rozporządzenie). Warto tu nadmienić, że przepisy te nie znajdują zastosowania wobec (§ 1 ust. 2 rozporządzenia):

• pracowników podstawowej służby zdrowia,
• nauczycieli oraz nauczycieli akademickich w zakresie, który regulują odrębne przepisy,
• pracowników naukowych oraz badawczo-technicznych jednostek badawczo-rozwojowych,
• innych osób w zakresie unormowanym odrębnie w przepisach dotyczących podnoszenia kwalifikacji i wykształcenia ogólnego tych osób albo w układach zbiorowych pracy lub przepisach o wynagradzaniu pracowników.

Pewien wyjątek stanowią tu pracownicy podstawowej służby zdrowia, nauczyciele akademiccy oraz pracownicy naukowi świadczący usługi w zakresie podstawowej służby zdrowia- w odniesieniu do nich stosuje się bowiem § 9-11 rozporządzenia (dot. kształcenia, dokształcania i doskonalenia w formach pozaszkolnych).