Fundusze strukturalne a Prawo zamówień publicznych

Przeczytaj także: Fundusze Strukturalne UE: czy wykorzystamy dotacje?

Polskie prawo niezgodne

Biorąc pod uwagę, iż konieczne jest łączne wystąpienie wszystkich trzech wskazanych powyżej przesłanek, aby wystąpił obowiązek stosowania przepisów ustawy o zamówieniach publicznych przez przedsiębiorcę, sytuacja ta wystąpi niezwykle rzadko. Przedsiębiorcy, którzy będą jednak zobowiązani stosować ustawę o zamówieniach publicznych, powinni pamiętać, iż część jej przepisów została uznana przez Komisję Europejską za niezgodną ze wspólnotowymi dyrektywami oraz Traktatem Ustanawiającym Wspólnotę Europejską w zakresie, w jakim dotyczą zamówień publicznych. Za niezgodne z przepisami wspólnotowymi zostały uznane w szczególności przepisy dotyczące dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu (art. 26), modyfikacji istotnych warunków zamówienia po jego opublikowaniu (art. 38), informacji w zakresie możliwości udzielenia zamówienia uzupełniającego na roboty budowlane lub usługi (art. 67 ust. 1 pkt 6), zmiany sposobu spełnienia świadczenia oferenta przed zawarciem umowy (art. 140 ust. 2), zmiany postanowień zawartej umowy (art. 144 ust. 1).

Rząd polski uznał część argumentów Komisji o braku zgodności polskiego ustawodawstwa w zakresie zamówień publicznych z prawem unijnym za słuszne i zobowiązał się do opracowania projektu nowelizacji ustawy o zamówieniach publicznych. Prace nad nowelizacją są aktualnie na etapie rozpatrzenia przez Sejm poprawek Senatu. Niemniej, do czasu wejścia nowelizacji w życie, beneficjenci środków publicznych, w tym przedsiębiorcy, zobowiązani się stosować przepisy obowiązującej ustawy. Może to zatem prowadzić do sytuacji, w której beneficjenci podejmujący działania zgodne z ustawą o zamówieniach publicznych naruszą unijne prawo w tym zakresie, co w rezultacie może skutkować uznaniem przez Komisję części lub całości poniesionych wydatków za niekwalifikowane do wsparcia (tj. nie podlegające zwrotowi).

Celem uniknięcia takiej sytuacji, przedsiębiorcy powinni stosować ustawę o zamówieniach publicznych z uwzględnieniem opracowanych przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego „Zaleceń dla beneficjentów funduszy UE dotyczących interpretacji przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych” (z 29 lutego 2008 r.). Zalecenia te zawierają wskazówki, w jaki sposób należy stosować ustawę o zamówieniach publicznych, aby zminimalizować potencjalne ryzyko uznania podjętych działań za niezgodne z prawem wspólnotowym. W przypadku stwierdzenia naruszeń wspólnotowych lub krajowych przepisów o zamówieniach publicznych mogą zostać dokonane korekty finansowe, zgodnie z zasadami opublikowanymi w dokumencie „Wymierzanie korekt finansowych za naruszenia prawa zamówień publicznych związane z realizacją projektów współfinansowanych ze środków funduszy UE”.

Nie ma obowiązku, ale…

Brak obowiązku stosowania przepisów ustawy o zamówieniach publicznych nie oznacza całkowitej dowolności w wydatkowaniu środków publicznych, jakimi są dotacje z funduszy unijnych. Analizując obowiązki związane z realizacją projektu dofinansowanego z funduszy strukturalnych, przedsiębiorca powinien zwrócić uwagę na zapisy dokumentów określających zasady konkursów w ramach programów pomocowych, w ramach których ubiega się o wsparcie, oraz właściwej umowy o dofinansowanie. Zapisy tych dokumentów nakładają często dodatkowe obowiązki mające na celu zapewnienie prawidłowego i transparentnego wydatkowania środków publicznych.