Jakie przerwy w pracy przysługują pracownikom?

Przeczytaj także: Przerwa w pracy: czy szef może nią dysponować?

Przerwa w skróconym czasie pracy

Ten rodzaj przerwy dotyczy osób zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia. W myśl art. 145 § 1 K.p., pracodawca może więc ustanowić wliczane do czasu pracy przerwy, których celem jest ochrona zdrowia pracowników narażonych na negatywny wpływ czynników towarzyszących ich obowiązkom zawodowym.
Przepisy Kodeksu pracy nie zawierają katalogu czynności, które mogą zostać objęte systemem skróconego czasu pracy. Ich wykaz pracodawca ustala po konsultacjach z pracownikami lub ich przedstawicielami oraz po zasięgnięciu opinii lekarza, w którego gestii leży profilaktyczna opieka zdrowotna nad zatrudnionymi w firmie (art. 145 § 2 K.p.). Kryteria potrzebne do ustalenia, czy na danym stanowisku występują warunki szczególnie szkodliwe dla zdrowia zawiera m.in. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 217, poz. 1833).

Jeżeli pracodawca przewiduje wprowadzenie przerw w skróconym czasie pracy, stosowne zapisy regulujące to zagadnienie powinny znaleźć się w układzie zbiorowym pracy, w regulaminie pracy, w obwieszczeniu pracodawcy, bądź to w umowie o pracę.

Przerwa w pracy monotonnej

Monotonia wykonywanych obowiązków i praca w narzuconym tempie, a więc np. praca przy taśmie produkcyjnej, mogą prowadzić m.in. do obniżenia czujności, zmniejszenia sprawności czy zwiększenia liczby popełnionych błędów. Dlatego też przepisy kodeksu pracy (art. 145 § 1 K.p.) przewidują i w tym przypadku wliczaną do czasu pracy przerwę. Ustawodawca nie określa jednak ani długości, ani ilości, ani częstotliwości przysługujących z tego tytułu przerw. Postanowienia w tym zakresie powinny więc znaleźć się w przepisach wewnątrzzakładowych.

Przerwa w pracy przy komputerze

Szczególny rodzaj przerwy jest przewidziany również dla osób, które pełnią swoje obowiązki zawodowe na stanowisku wyposażonym w komputer. Zgodnie z § 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. z 1998 r., Nr 148 poz. 973), pracodawca jest zobligowany do zapewnienia pracownikom:

• przemiennego łączenia pracy związanej z obsługą monitora ekranowego z innymi rodzajami prac nie obciążającymi narządu wzroku i wykonywanymi w innych pozycjach ciała - przy nieprzekraczaniu godziny nieprzerwanej pracy przy obsłudze monitora ekranowego lub
• co najmniej 5-minutowej przerwy, wliczanej do czasu pracy, po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

Należy tu pamiętać, że oprócz omawianej tu rzerwy pracownikom, którzy spełniają warunki ustawowe (ponad 6 godzin pracy dziennie), przysługuje również odpoczynek wynikający z art. 134 K.p., a więc przerwa 15-minutowa.