Ocena i analiza ryzyka zawodowego - podstawy

Przeczytaj także: Jakie obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy?

• Stolarz obsługujący strugarkę wyrówniarkę podawał materiał do obróbki ręcznie. W związku z obrabianymi w dużej ilości identycznymi elementami zakupiono i zamontowano na strugarce wyrówniarce urządzenie do posuwu mechanicznego. Zmieniły się warunki pracy stolarza, który teraz podaje ręcznie materiał do obróbki tylko do urządzenia posuwowego. Zmieniła się również strefa niebezpieczna. W związku z tymi zmianami dla omawianego stanowiska pracy trzeba przeprowadzić nową ocenę ryzyka zawodowego.
• Pracownicy na stanowisku pracy przy zatępieniu krawędzi szlifierkami używali okularów ochronnych. Ponieważ zdarzały się zranienia twarzy odpryskami, okulary ochronne zastąpiono przyłbicami. Zmiana środka ochronnego wymaga ponownej oceny ryzyka zawodowego na tym stanowisku pracy.

2) przy doborze stosowanych substancji i preparatów chemicznych, biologicznych, rakotwórczych lub mutagennych,

Przykład:

Na stanowisku pracy używa się rozpuszczalników. Stężenia rozpuszczalników nie przekraczają dopuszczalnych poziomów określonych w odpowiednich przepisach.

W wyniku prowadzonych badań nad chorobami zawodowymi powodowanymi przez te rozpuszczalniki, które wykazały ich mutagenne działanie, wprowadzono nowe wartości dopuszczalnych stężeń, należy przeprowadzić ponowną ocenę ryzyka zawodowego.

3) gdy następuje zmiana organizacji pracy.

Przykład:

Pracodawca zlecił dokonanie remontu jednego z agregatów produkcyjnych firmie serwisowej. Prace polegające na demontażu z użyciem ciężkiego sprzętu i środków transportowych odbywają się podczas normalnej pracy na innym stanowiskach pracy w hali. Wzajemne oddziaływanie procesów pracy, z możliwością kolizji, wymaga oceny ryzyka zawodowego na tych stanowiskach pracy.

Okresową ocenę ryzyka zawodowego powinno się wykonywać na stanowiskach pracy oraz dla technologii i procesów o dużych zagrożeniach, których skutki mogą być bardzo rozległe lub katastrofalne. Należy przede wszystkim wykonywać ją na tych stanowiskach, na których rejestruje się wiele wypadków przy pracy lub chorób zawodowych, a zastosowane środki zapobiegawcze nie powodują zmniejszenia ani liczby wypadków, ani chorób zawodowych. Powinno się również powtarzać po pewnym czasie ocenę ryzyka zawodowego, gdy w firmie zorganizowano nowe stanowiska, na których zastosowano nowe techniki zabezpieczeń. Jeżeli szacuje się dla takich stanowisk (przy pierwszej ocenie ryzyka) prawdopodobieństwo skutków wypadku, najczęściej nie ma to odniesienia do zdarzeń z przeszłości. Pamiętać trzeba, że w takich przypadkach prawdopodobieństwo to zależy w każdym stopniu od doświadczenia oceniającego i może się zdarzyć, że będzie obarczone poważnym błędem.

Ocenę ryzyka w zakładzie można przeprowadzić samodzielnie, po odpowiednim przeszkoleniu. Przy braku doświadczenia lub kompetencji zaprosić można do współpracy specjalistów z zewnątrz. Jednak najlepszy specjalista zewnętrzny nie gwarantuje w pełni rozpoznania w krótkim czasie wszystkich występujących, a w tym znanych tylko pracownikom, zagrożeń na stanowiskach pracy wynikających ze specyfiki technicznej, organizacyjnej oraz uwarunkowań zewnętrznych i stosunków międzyludzkich w zakładzie.

Warto podkreślić, że okresowa ocena ryzyka może być wynikiem stosowanego w firmie systemu zarządzania bezpieczeństwem opartego o ocenę ryzyka zawodowego.

Podstawa prawna:

• Przepisy dotyczące oceny ryzyka zawodowego znajdują się w Kodeksie pracy, dalej: kp (art. 226), rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 z późn. zm.), dalej: ropbhp (§ 39 i 39a) oraz Polskiej Normie PN-N-18002:2000 System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy – Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego.

Autor: Wydawnictwo Wiedza i Praktyka
Źródło: BHP w firmie,