Ocena i analiza ryzyka zawodowego - podstawy

Przeczytaj także: Jakie obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy?

Prawo pracy nakłada na pracodawcę obowiązek przeprowadzania oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy. Kiedy i jak powinno dokonywać się tej oceny? Jak scharakteryzować dane stanowisko pracy? Lektura poniższego tekstu pomoże zrozumieć zagadnienia związane z oceną i analizą ryzyka zawodowego.

Ryzyko zawodowe to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą powodującą straty. W szczególności chodzi tu o wystąpienie u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych środowiska pracy lub sposobu jej wykonywania.

Pracodawca ma obowiązek:

• podejmować działania zapobiegające zagrożeniom, jeżeli prowadzi działalność, która stwarza możliwość wystąpienia nagłego niebezpieczeństwa dla zdrowia lub życia pracowników (art. 224 kp),
• oceniać i dokumentować ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą, stosować niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające to ryzyko oraz informować pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, a także o zasadach ochrony przed zagrożeniami (art. 226 kp),
• stosować środki zapobiegające chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywaną pracą, w szczególności przeprowadzać badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia (art. 227 § 1 kp),
• systematycznie analizować przyczyny wypadków przy pracy, chorób zawodowych i innych chorób związanych z warunkami środowiska pracy i na podstawie tych analiz stosować właściwe środki zapobiegawcze (art. 236 kp).

Podobne obowiązki, dotyczące zagrożeń zdrowia i życia na stanowisku pracy, nakłada na pracodawców ropbhp. Pracodawca ma obowiązek zapewnić systematyczne kontrole warunków pracy, ze szczególnym uwzględnieniem organizacji procesów pracy, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych oraz ustalić sposoby rejestracji nieprawidłowości i metody ich usuwania.

Dodatkowym obowiązkiem przedsiębiorcy jest także przeprowadzanie oceny ryzyka zawodowego. Powinno się ją wykonywać na wszystkich stanowiskach pracy, na których nie była ona wykonywana oraz wtedy, kiedy w miejscu pracy została wprowadzona zmiana, która mogła spowodować zmianę poziomu ryzyka lub zmianę jego oceny.

Warto pamiętać, że ocenę ryzyka zawodowego należy przeprowadzać w celu:

• sprawdzenia, czy zagrożenia występujące na stanowiskach pracy zostały zidentyfikowane i czy niosą ze sobą ryzyko zawodowe,
• likwidacji zagrożeń lub zmniejszenia ich skutków,
• wykazania pracodawcy, pracownikom i organom nadzoru, że zagrożenia przeanalizowano i zastosowano właściwe środki ochronne,
• wyboru odpowiedniego wyposażenia i organizacji stanowisk pracy oraz organizacji pracy, a także doboru odpowiednich materiałów i surowców,
• ustalenia najważniejszych działań korygujących zagrożenia i działań profilaktycznych,
• zapewnienia ciągłej i systematycznej poprawy warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.

Ocenę ryzyka zawodowego trzeba wykonywać w firmie zawsze w trzech przypadkach:

1) gdy tworzone są nowe stanowiska pracy lub zmieniane jest ich wyposażenie,

Przykład:

• Firma zajmująca się produkcją urządzeń mechanicznych dotychczas zlecała na zewnątrz prace tokarskie na długich wałkach o dużej masie. Powodem tych zleceń był brak tokarki o wymaganych parametrach skrawania. W ramach reorganizacji zakładu zakupiono odpowiednią tokarkę oraz urządzenie dźwigowe służące do zamocowania wałków na tokarce. Tym samym utworzono nowe stanowisko, dla którego należy przeprowadzić ocenę ryzyka zawodowego.