Rozwiązanie umowy o pracę - obowiązki pracodawcy

Przeczytaj także: Zwolnienie dyscyplinarne w okresie wypowiedzenia?

Gdyby z kolei rozwiązanie umowy o pracę miało miejsce ze względu na przejście pracownika na emeryturę lub rentę, to pracodawca ma obowiązek wypłacić pracownikowi odprawę rentową lub emerytalną (art. 92¹ K. p.). Muszą zatem zostać spełnione dwa konieczne warunki: ustanie stosunku pracy i nabycie przez pracownika prawa do emerytury lub renty.
Prawo do odprawy ma także pracownik, który uzyskał prawo do renty po okresie choroby, która zaczęła się jeszcze w okresie zatrudnienia i trwała nieprzerwanie po rozwiązaniu umowy. Przysługuje ona w wysokości równej jednomiesięcznemu wynagrodzeniu, chyba że przepisy wewnątrzzakładowe regulują wyższą wysokość.

Jeżeli wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników, pracodawca może, w celu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę, skrócić okres trzymiesięcznego wypowiedzenia, najwyżej jednak do 1 miesiąca. W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia. Okres, za który przysługuje odszkodowanie, wlicza się pracownikowi pozostającemu w tym okresie bez pracy do okresu zatrudnienia (art. 36¹ § 1 i 2 K. p.).

Odszkodowanie może zostać wypłacone również w przypadku podpisania umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy (art. 101² K. p.). Odszkodowanie to nie może być niższe od 25 proc. wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji. Odszkodowanie może być wypłacane w miesięcznych ratach.

Pracodawca ma obowiązek wypłacić także inne świadczenia pieniężne, jeżeli ich wypłatę przewidują przepisy prawa pracy (ogólne lub wewnątrzzakładowe). Mogą to być np. nagroda jubileuszowa.

Rozliczenie się pracownika

Pracodawca musi również dopilnować, aby zwalniany pracownik rozliczył się przed odejściem z zakładu pracy z otrzymanego mienia. Może to nastąpić w postaci tzw. karty obiegowej. Jest to najczęściej określone w przepisach wewnątrzzakładowych. Nie można jednakże uzależnić np. wydania świadectwa pracy od wcześniejszego rozliczenia się pracownika. Karta obiegowa jest przydatna zwłaszcza przy oddawaniu wartościowych przedmiotów, takich jak: laptop, telefon komórkowy. Rozliczeniu podlegają także pieniądze, narzędzia, instrumenty lub podobne przedmioty (np. zdanie kluczyka od szafki w szatni).

Częstym problemem dla pracodawców jest również kwestia pożyczki z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych udzielonej pracownikowi. Co się z nią stanie w momencie rozwiązania stosunku pracy? Czy pracownik ma ją spłacić do dnia rozwiązania stosunku pracy, czy nadal może ją oddawać w ratach? Wszystko zależy od zapisów w regulaminie zfśs i umowie pożyczki. Jeżeli nie uregulowano w nich możliwości natychmiastowej wymagalności pożyczki w przypadku rozwiązania umowy o pracę, to w dalszym ciągu będzie obowiązywać spłata w miesięcznych ratach zgodnie z ustalonym harmonogramem. Z kolei ustalenie w regulaminie zfśs natychmiastowej wymagalności pożyczki bez względu na sposób rozwiązania umowy jest nieprawidłowe (wyrok Sądu Najwyższego z 18 kwietnia 2001 r., I PKN 359/00, OSNP 2003/3/60).