Praca w niedziele i święta

Przeczytaj także: Praca w święto a dodatkowy dzień wolny dla pracownika

Za pracę w niedzielę i święta należy się pracownikowi cały dzień wolny od pracy, bez względu na liczbę przepracowanych godzin. Przykładowo: pracownik przepracował w niedzielę 5 godzin, w zamian należy mu się cały dzień wolny od pracy, a nie tylko 5 godzin.

Gdyby zdarzyło się natomiast, że pracownik zatrudniony w podstawowym systemie czasu pracy pracowałby w niedzielę przez 10 godzin, należy wziąć pod uwagę również jego pracę w godzinach nadliczbowych w tym dniu. Za osiem godzin pracy można udzielić mu dnia wolnego (dzień wolny za pracę w niedzielę „wyrównuje” jedynie pracę w normalnym wymiarze czasu pracy, czyli pracę przez 8 godzin) lub w przypadku jego niewykorzystania wypłacić należny dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia. Pozostaje jeszcze kwestia rekompensaty 2 godzin pracy, które są godzinami nadliczbowymi dla pracownika, przypadającymi w niedzielę. Ma więc tutaj zastosowanie art. 151¹ § 2 K. p. zgodnie z którym dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia przysługuje także za każdą godzinę pracy nadliczbowej z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, chyba że przekroczenie tej normy nastąpiło w wyniku pracy w godzinach nadliczbowych, za które pracownikowi przysługuje prawo do dodatku w wysokości określonej w art. 151¹ § 1 K. p. Za 2 nadgodziny pracownikowi można wypłacić dodatek 100% z tytułu przekroczenia normy dobowej (lub udzielić czasu wolnego w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych art. 151² K. p.).

Godziny nadliczbowe występują w sytuacji przekroczenia normy dobowej (art. 151¹ § 1 K. p.) oraz gdy przekroczona zostanie przeciętna tygodniowa norma czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym (art. 151¹ § 2 K. p.). Dodatki z tytułu pracy nadliczbowej przysługują z tytułu przekroczenia każdej z wymienionych norm, jednakże jeśli pracownik nabył za dane godziny prawo do dodatku z tytułu przekroczenia normy dobowej, to nie może jednocześnie nabyć prawa również do dodatku z tytułu przekroczenia normy tygodniowej.

W powyższym przykładzie może dojść do skumulowania dodatków (każdy z nich wynika z innej podstawy prawnej):

• pracownikowi przysługuje dodatek w wysokości 100% z tytułu wykonywania pracy w niedzielę (jeżeli nie wykorzysta dnia wolnego od pracy z tego tytułu),
• ze względu na przekroczenie przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy pracownikowi należy się dodatek z tego tytułu również w wysokości 100% (do przekroczenia doszło w wyniku nieudzielania – niewykorzystania dnia wolnego w zamian za pracę w niedzielę).

Pracodawca ma obowiązek wypłacić obydwa dodatki.

Wolna niedziela

Zgodnie z art. 151¹² K. p., pracownik pracujący w niedziele powinien korzystać co najmniej raz na 4 tygodnie z niedzieli wolnej od pracy. Nie dotyczy to pracownika zatrudnionego w systemie pracy weekendowej. Poza tym pracodawca, u którego dozwolone jest wykonywanie pracy w niedziele i święta, powinien zapewnić pracownikom odpowiednią ilość dni wolnych od pracy w danym okresie rozliczeniowym. Według art. 147 K. p. w każdym systemie czasu pracy, jeżeli przewiduje on rozkład czasu pracy obejmujący pracę w niedziele i święta, pracownikom zapewnia się łączną liczbę dni wolnych od pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym odpowiadającą co najmniej liczbie niedziel, świąt oraz dni wolnych od pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy przypadających w tym okresie.