Dzień wolny a doba pracownicza: interpretacje

Przeczytaj także: Różne wyznania religijne a dni wolne od pracy

GIP i MPiPS mówią jednym głosem

Zgodnie z interpretacją prezentowaną przez Główny Inspektorat Pracy i Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej dniem wolnym są kolejne 24 godziny przypadające bezpośrednio po zakończeniu doby pracowniczej.

Interpretacja ta opiera się na założeniu, że pojęcie dnia wolnego jest ściśle związane z pojęciem doby pracowniczej. Jeśli bowiem założyć, że tworząc te dwa pojęcia, ustawodawca postępował racjonalnie, należy uznać, że dążył on również do „pogodzenia” wszystkich pojęć odnoszących się do czasu pracy. Nie można zatem definiować pojęcia dnia wolnego w oderwaniu od pojęcia doby pracowniczej czy odwrotnie. W takim przypadku powstałby system pojęć niezależnych od siebie, na których trudno by było oprzeć porządek prawny i interpretować go w sposób zupełny i zrozumiały.

Dlatego dzień wolny nie może „nachodzić” na dobę pracowniczą i odwrotnie. Jedno bowiem może rozpocząć się dopiero wtedy, gdy zakończy się drugie. Stąd rozpoczęcie dnia wolnego możliwe jest dopiero wtedy, gdy zakończy się doba pracownicza – nie wcześniej.

Przykład

Pracownik wykonuje pracę we wtorek od 22.00 do 6.00 następnego dnia. Po tej dniówce ma zapewniony dzień wolny, ale w pracy ma się stawić o godz. 6.00 w czwartek. Takie zaplanowanie pracy tego pracownika nie jest prawidłowe. Jego doba pracownicza kończy się bowiem o 22.00 w środę, po niej następuje 24-godzinny dzień wolny – do godz. 22.00 w czwartek. A zatem kolejny okres pracy pracownik może rozpocząć dopiero o godz. 22.00 (a nie już o 6.00) w czwartek, czyli po zakończeniu dnia wolnego.

Wolnego więcej niż 24 godziny

Opierając się na definicji stworzonej przez GIP i MPiPS, pracodawca musi więc dać pracownikowi po zakończeniu pracy czas wolny do końca doby pracowniczej, tak żeby ta doba dobiegła końca, plus kolejne 24 godziny (które właśnie stanowią dzień wolny). Zapewnienie pracownikowi dnia wolnego powoduje zatem, że w większości przypadków pracownicy otrzymają dużo więcej godzin wolnych od pracy niż 24.